Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Εναλλακτικής: Επείγει η νομοθετική κατοχύρωση δικαιωμάτων για τους “συνεργάτες” δικηγόρους
Ανακοινώνουμε σήμερα (29/6/2022) τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου που επεξεργάστηκε η Εναλλακτική Παρέμβαση, για να χαρτογραφήσει το πεδίο των δικηγόρων που εργάζονται για λογαριασμό τρίτου.
Τα δέκα βασικά συμπεράσματα της έρευνάς μας είναι τα ακόλουθα:
1. Οι δικηγόροι που συμπλήρωσαν ηλεκτρονικά το ερωτηματολόγιο (συνολικά 240 άτομα, Μάιος-Ιούνιος 2022) είναι κατά βάση νέες και νέοι δικηγόροι (το ένα τρίτο ενεγράφη σε Δικηγορικό Σύλλογο από το 2020 και μετά) που δουλεύουν ως “συνεργάτες” (α. 48 ΚΔ) σε δικηγορικά γραφεία (49,6%) και δικηγορικές εταιρείες (35,3%).
2. Οι συνθήκες εργασίας προσομοιάζουν σε σχέση εξαρτημένης εργασίας: η καθημερινή παρουσία στο γραφείο είναι υποχρεωτική (87%), το οκτάωρο ισχύει σε λίγες περιπτώσεις (17,6%), με τον έναν στους τέσσερις να δουλεύει πάνω από δέκα ώρες. Ωστόσο, η ανεξαρτησία του επαγγέλματος δίνει τη δυνατότητα απουσίας από το γραφείο για διεκπεραίωση προσωπικών υποθέσεων (57%), με ένα σημαντικό όμως ποσοστό (43%) να δηλώνει ότι δεν μπορεί να απουσιάσει.
3. Οι μικτές μηνιαίες αποδοχές για περίπου το μισό δείγμα κινούνται μέχρι τα 1000 ευρώ. Σε αντίθεση με την δημόσια πρόσληψη του δικηγορικού επαγγέλματος, μόνο το ένα τέταρτο του δείγματος λαμβάνει μικτές μηνιαίες αποδοχές άνω των 1500 ευρώ.
4. Στο πεδίο των ασφαλιστικών εισφορών, η πλειοψηφία των ερωτώμενων (58,4%) πληρώνουν οι ίδιες/οι τις ασφαλιστικές εισφορές του. Και τούτο παρά την θέση σε ισχύ της Υπουργικής Απόφασης που υποχρεώνει τους εργοδότες να πληρώνουν τα 2/3 των εισφορών στους “συνεργάτες” δικηγόρους, καθώς η μεγάλη πλειοψηφία (67,9%) ουδέποτε υπήχθη στο νέο καθεστώς.
5. Ετήσια άδεια κατ’ αναλογία όσων ισχύουν για τους μισθωτούς λαμβάνει σε κάθε περίπτωση το 34,9% των ερωτώμενων. Για την πλειοψηφία των ερωτώμενων, η ετήσια άδεια είναι είτε μικρότερη αυτής των μισθωτών (30,6%) είτε εξαρτάται από τον προγραμματισμό του γραφείου (16,6%).
6. Πάνω από τους μισούς ερωτώμενους (50,6%) έχουν βιώσει κακοποιητική συμπεριφορά στην εργασία τους με δράστη της κακοποιητικής συμπεριφοράς να είναι στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων ο εργοδότης (39,1%).
7. Η πλειοψηφία των ερωτώμενων επιθυμεί να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας, ανοίγοντας δικό της γραφείο (32,8%). Ωστόσο, οι προσδοκίες για το μέλλον είναι εξαιρετικά περιορισμένες: το 43,2% εκτιμά ότι θα συνεχίσει να εργάζεται για λογαριασμό τρίτου, ενώ το 22% εκτιμά ότι θα φύγει από το επάγγελμα.
8. Ένα συντριπτικό ποσοστό (71,2%) δηλώνει καθαρά μη ικανοποιημένο από την παρέμβαση του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας. Μόνο ένα μικρό ποσοστό όσων απάντησαν είναι μέλη του Σωματείου Μισθωτών Δικηγόρων (18,1%), αν και μεγάλο ποσοστό γνωρίζει την ύπαρξή του (48,1%).
9. Το ζήτημα του αν η θεσμική ανεξαρτησία του δικηγόρου συνάδει με τις ρυθμίσεις περί μισθωτής εργασίας διχάζει το δείγμα, καθώς 42,2% διαφωνεί, 33,3% συμφωνεί και 20,3% ούτε διαφωνεί ούτε συμφωνεί.
10. Κατά τα λοιπά, στο σκέλος των δηλώσεων επί των οποίων κλήθηκαν να τοποθετηθούν οι ερωτώμενοι, προκύπτει συντριπτική απαίτηση νομοθετικής ρύθμισης της σχέσης άσκησης και συνεργασίας, με απαίτηση από τους Δικηγορικούς Συλλόγους να λάβουν και να περιφρουρήσουν πειθαρχικά σχετικές αποφάσεις.
Παραθέτουμε αναλυτικά τα γραφήματα με τις (ποσοτικοποιημένες) απαντήσεις.
3. Ποιος είναι ο τρίτος για λογαριασμό του οποίου εργάζεστε
4. Έχετε προβεί σε έναρξη επαγγελματικής δραστηριότητας στην αρμόδια Δ.Ο.Υ;
5. Τι ποσοστό του εισοδήματός σας προέρχεται από τον ανωτέρω τρίτο;
6. Πόσοι είναι οι εργοδότες-εντολείς σας;
7. Με δεδομένο ότι εργάζεστε για λογαριασμό τρίτου, ποιο είναι το νομικό καθεστώς της εργασίας σας;
8. Έχετε υπογράψει έγγραφη συμφωνία με τον εργοδότη σας;
9. Αν έχετε υπογράψει, έχει κατατεθεί η συμφωνία στον οικείο Δικηγορικό Σύλλογο;
10. Λαμβάνετε έκτακτες αποδοχές, πλέον των συμφωνημένων; Επιλέξτε μόνο μία απάντηση που αποτελεί και τη συνηθέστερη περίπτωση.
11. Με δεδομένο ότι εργάζεστε για λογαριασμό τρίτου, σημειώστε ποιο/α από τα παρακάτω σας παρέχονται:
12. Πόσες ώρες εργάζεστε την ημέρα;
13. Είναι υποχρεωτική η καθημερινή παρουσία σας στον χώρο εργασίας;
14. Υπάρχει συγκεκριμένο ωράριο εργασίας το οποίο οφείλετε να τηρείτε και για το οποίο ελέγχεστε από τον εργοδότη σας;
15. Επιτρέπεται η απουσία από το γραφείο για διεκπεραίωση δικών σας υποθέσεων;
16. Επιτρέπεται η πραγματοποίηση ραντεβού με δικό σας εντολέα στο χώρο του γραφείου που εργάζεστε;
17. Ποιο είναι το ύψος των μεικτών μηνιαίων αποδοχών σας από εργασία σε τρίτους;
18. Οι αποδοχές σας καταβάλλονται εγκαίρως και τακτικά βάσει της σύμβασης ή συμφωνίας με τον εργοδότη;
19. Κάνετε παραστάσεις σε δικαστήρια;
20. Αν ναι, σε ποιο όνομα/επωνυμία εκδίδετε γραμμάτια;
21. Από ποιόν καταβάλλεται το ποσό του γραμματίου;
22. Κατά τον χειρισμό μιας υπόθεσης/τη συγγραφή δικογράφων…
23. Ποιος πληρώνει τις ασφαλιστικές σας εισφορές;
24. Μετά την έκδοση της ΥΑ Δ.15/Γ’/οικ. 96195/2021 ΦΕΚ Β’ 6013/20.12.2021 και της απόφασης του ΣτΕ 13/2022 για τις ασφαλιστικές εισφορές, υπαχθήκατε στο καθεστώς ασφαλιστικών εισφορών μισθωτού;
25. Αν ναι, ενσωματώθηκε το κόστος των εργοδοτικών εισφορών ως μείωση των αποδοχών σας;
26. Αν δεν υπαχθήκατε στο καθεστώς ασφαλιστικών εισφορών μισθωτού, ποιοι είναι οι λόγοι;
27. Είστε ικανοποιημένοι από το ύψος των μηνιαίων αποδοχών σας;
28. Λαμβάνετε ετήσια άδεια;
29. Αν δεν έχετε εργαστεί με σύμβαση έμμισθης εντολής, έχετε λάβει ποτέ ποσό κατ’ αναλογία αποζημίωσης απόλυσης, με τη «λύση της συνεργασίας»;
30. Σε περίπτωση «λύσης συνεργασίας», συνέτρεχε σπουδαίος λόγος, κατά τις διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων;
32. Έχετε εργαστεί ποτέ με σύμβαση έμμισθης εντολής ορισμένου χρόνου;
33. Έχετε βιώσει κακοποιητική συμπεριφορά (λεκτική, σωματική ή άλλη) στο εργασιακό σας περιβάλλον (δικηγορικό γραφείο, εταιρεία, κοκ);
34. Ποιος ήταν ο δράστης της κακοποιητικής συμπεριφοράς;
35. Ποιο επιθυμείτε να είναι το εργασιακό σας καθεστώς στο μέλλον;
36. Ποιο προβλέπετε ότι θα είναι το εργασιακό σας καθεστώς στο μέλλον;
37. Γνωρίζετε την ύπαρξη και δράση του Σωματείου Μισθωτών Δικηγόρων Αττικής;
38. Είστε ικανοποιημένοι από την παρέμβαση του Δικηγορικού Συλλόγου στον οποίο ανήκετε αναφορικά με τις συνθήκες εργασίας σας;
39. Σημειώστε το βαθμό που συμφωνείτε: Οι μισθωτοί δικηγόροι εργάζονται πολλές ώρες και είναι υπαμειβόμενοι
40. Σημειώστε το βαθμό που συμφωνείτε: Η αποκαλούμενη συνεργασία μεταξύ δικηγόρων χρησιμοποιείται εις βάρος των δικαιωμάτων των «συνεργατών»
41. Σημειώστε το βαθμό που συμφωνείτε: Το ισχύον νομικό πλαίσιο δεν επαρκεί για την προστασία των δικαιωμάτων των «συνεργατών»
42. Σημειώστε το βαθμό που συμφωνείτε: Οι ασκούμενοι/ες πρέπει να αμείβονται τουλάχιστον με τον κατώτατο μισθό της ΕΓΣΣΕ
43. Σημειώστε το βαθμό που συμφωνείτε: Οι Δικηγορικοί Σύλλογοι πρέπει να θεσπίσουν κατώτατα όρια αμοιβής για τους «συνεργάτες» και τους έμμισθους
44. Σημειώστε το βαθμό που συμφωνείτε: Πρέπει να θεσπιστεί ιδιαίτερο πειθαρχικό παράπτωμα για δικηγόρους – εργοδότες που παραβιάζουν τις διατάξεις για την απασχόληση συνεργατών
45. Σημειώστε το βαθμό που συμφωνείτε: Η θεσμική ανεξαρτησία του δικηγόρου δεν συνάδει σε καμία περίπτωση με ρυθμίσεις περί μισθωτής εργασίας
46. Σημειώστε το βαθμό που συμφωνείτε: Οι Δικηγορικοί Σύλλογοι πρέπει να θεσπίσουν ελεγκτικό μηχανισμό εποπτείας των εργασιακών συνθηκών
47. Σημειώστε το βαθμό που συμφωνείτε: Οι αρμοδιότητες του ΣΕΠΕ πρέπει να επεκταθούν και στις εργασιακές σχέσεις μεταξύ δικηγόρων και εταιρειών
