Για τα Πειθαρχικά συμβούλια (του Κ. Παπαδάκη)

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΔΣΑ

Της 25^ης Οκτωβρίου 2005

ΥΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΑΥΤΟΥ

Κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΠΑΞΙΝΟΥ

Θέμα: «Πειθαρχικά  Συμβούλια»

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ( Δημήτριος Παξινός):  Ο κ. Παπαδάκης έχει το λόγο.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ  ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε και κύριοι Σύμβουλοι,  καταρχήν θα ήθελα να πω ότι η  συζήτηση ξεκίνησε με κάποιους γρίφους.

Το Πειθαρχικό δεν είναι πεδίο αντιπαραθέσεων, για μένα είναι:

•-         ένας θεσμός που  αποτελεί βασικό  πυλώνα της θεσμικής αυτονομίας και αυτοδιοίκησης του  Δικηγορικού Συλλόγου,

•-         ένας πολύ σημαντικός θεσμός μέσω του οποίου επικυρώνεται και η γενική του  αποστολή, η οποία σαφώς περιέχει τον αυτοέλεγχο και την αυτοκάθαρση του Σώματος και τον έλεγχο των επαγγελματικών συμπεριφορών των δικηγόρων,

•-         ένας κυματοθραύστης αβασίμων εγκλήσεων, οι οποίες, υπό άλλες συνθήκες, θα έβγαιναν από το κατώφλι της εισαγγελίας, προξενώντας πολύ μεγαλύτερη ταλαιπωρία εναντίον των δικηγόρων,

•-         μία διαδικασία, η οποία ακριβώς τονίζει την αξιοπιστία του αυτοελέγχου της δικηγορίας.

Σκοπός μας είναι η στήριξή της, η αναβάθμισή της, η προστασία της από την επιδρομή της δικαστικής εξουσίας, η οποία εκδηλώθηκε πριν ένα χρόνο με τις προσωρινές διαταγές των διοικητικών πρωτοδικείων, οι οποίες έθεταν σε αναστολή αποφάσεις  των ανωτάτων πειθαρχικών συμβουλίων και η αυτονομία της από τις υπόλοιπες εξουσίες.

Κάτω από αυτό το πρίσμα πρέπει να δούμε το θέμα του Πειθαρχικού, θεωρώντας  καταρχήν ότι τουλάχιστον στη βασική του δομή το ουσιαστικό πειθαρχικό δίκαιο, όχι μόνο  δεν είναι αναχρονιστικό, είναι, θεωρώ,  και προοδευτικό. Δεν υπάρχει άλλο πειθαρχικό δίκαιο που να ξέρω, το οποίο να περιέχει θεσμό αυτοέγκλησης, για παράδειγμα. Δεν ξέρω πόσοι από εδώ έχουν συνειδητοποιήσει ότι υπάρχει το άρθρο 68 στον Κώδικα περί Δικηγόρων, το οποίο επιτρέπει την άσκηση πειθαρχική εξουσίας ακόμη και μετά από αναφορά του φερομένου ως πειθαρχικώς ελεγκτέου.

Θεωρώ ότι τα σημεία κριτικής είναι τα σημεία εκείνα, τα οποία, είτε υποβαθμίζουν την κοινωνική λειτουργία, είτε δημιουργούν πρίσματα αδιαφάνειας, συγκεντρωτισμού στη διαδικασία, στην οποία θα αναφερθώ αμέσως παρακάτω.

Επειδή θα πω ορισμένες θεσμικές προτάσεις και για τον τρόπο  λειτουργίας των Πειθαρχικών του  Δικηγορικού  Συλλόγου Αθηνών σε σχέση με τα ισχύοντα στην πράξη σήμερα, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω από την αρχή κάτι: όσα θα πω, δεν θα τα πω υπό το πρίσμα μιας κριτικής κατά του Πρώτου, κατά το οποίο ο συγκεκριμένος Πρόεδρος αυτή τη συγκεκριμένη συγκυρία ασκεί τις πειθαρχικές του αρμοδιότητες. Επειδή δεν έχω μάθει να μασάω τα λόγια μου, θα πω ότι όσοι διώκονται, καλώς έχουν διωχτεί και κακώς φωνάζουμε, διότι εγώ δεν έχω διαβλέψει καμία σκοπιμότητα κομματική ή άλλη στα κριτήρια με τα οποία κάποιοι διώκονται ή κάποιοι δεν διώκονται. Βεβαίως και είναι ατελέσφορο το σύστημα καταγραφής όλων των παραβάσεων, ιδίως όσες έχουν σχέση με τηλεοπτικές εκπομπές. Δεν δικαιούται κανείς να καταγγέλλει, αν προηγουμένως δεν έχει κάνει συγκεκριμένη αναφορά για συγκεκριμένη παράβαση συγκεκριμένου συναδέλφου σε  συγκεκριμένη εκπομπή και δεν έχει διαπιστώσει ότι η αναφορά αυτή παραβλέφθηκε.

Οι αλλαγές  -και πιστεύω προσωπικά ότι πρέπει να τις διεκδικήσει ο Σύλλογος- είναι οι εξής:

Ξεκινώ πρώτα από τις θεσμικές αλλαγές.

1. Αναβάθμιση του Κώδικα  Δεοντολογίας με νόμο. Ο Κώδικας  Δεοντολογίας δεν είναι, παρά μόνο μία απλή απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Δικηγορικού  Συλλόγου  Αθηνών. Κατά συνέπεια, η πειθαρχική ευθύνη, που ιδρύεται από τη μη συμμόρφωση κάποιων δικηγόρων στον Κώδικα, είναι ίση με εκείνη που ιδρύεται από τη συμμόρφωσή τους σε οποιαδήποτε απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του  Δικηγορικού Συλλόγου. Είναι προφανής η αιτία αναβάθμισης, τη στιγμή που ο Κώδικας αυτός θεσπίζει και προστατεύει δεοντολογικά αγαθά υψίστης σημασίας για την εύρυθμη λειτουργία της δικηγορίας και την εκπλήρωση της κοινωνικής της αποστολής. Και αυτό πρέπει να γίνει, για να ισχύει ο Κώδικας  Δεοντολογίας σε πανελλαδική κλίμακα για όλους τους δικηγόρους. Όχι μόνο γι’ αυτό, αλλά και για να ενισχύσει τη νομική του θέση απέναντι στη C.C.B.E και απέναντι σε διάφορες επιχειρούμενες εισαγόμενες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες περιορίζουν τις δεοντολογικές αρχές του Κώδικα και οι οποίες βεβαίως υποστηρίζονται και από πολλούς συναδέλφους.
2. Κατάργηση του άρθρου 39  του Κώδικα  Δεοντολογίας, το οποίο ανεπίτρεπτα καθιστά τον ιδιωτικό βίο του δικηγόρου αντικείμενο πειθαρχικού ελέγχου και κολασμού.  Δεν χρειάζεται αυτή η ρύθμιση στον Κώδικά μας -σήμερα  παραπέμπεται κάποιος διότι χρωστάει, αύριο θα παραπεμφθώ εγώ γιατί θα πάω σε μία διαδήλωση, ή κάποιος άλλος γιατί θα κάνει άλλο- και πρέπει να καταργηθεί.
3. Κατάργηση των προεδρικών υπερεξουσιών που είναι μία θεσμική μας θέση και για τις συνδικαλιστικές προεδρικές εξουσίες και για τις υπερεξουσίες που έχει ο Πρόεδρος με το Πειθαρχικό Δίκαιο. Ενδεικτικά αναφέρομαι στις κυριότερες από αυτές, οι οποίες είναι:

•-         η  εξουσία του εισαγγελέα στο  άρθρο 72, άποψη στην οποία προφανώς και συντάσσομαι με την εναλλαγή στη χρέωση υποθέσεων -εφαρμογή της αρχής του άκοντος ή φυσικού δικαστή-  σε εισηγητές με έναν τρόπο, ο οποίος να είναι δυνατόν να διαγνωστεί η διαφάνειά του και να αποσυνδεθεί από οποιεσδήποτε υποψίες που του αποδίδουν, αλλά και

•-         η εκτελεστική αρμοδιότητα του άρθρου 79.

1. Αναλογικοποίηση αύξησης χρηματικών ποινών και η διάθεσή τους, κατά το μέτρο που υπερκαλύπτουν τα έξοδα λειτουργίας του Πειθαρχικού, στο Ταμείο Περιθάλψεως του  Δικηγορικού Συλλόγου.
2. Χορήγηση αντιγράφων της διαδικασίας σε κάθε ενδιαφερόμενο που έχει έννομο συμφέρον. Εδώ δεν υπάρχουν ούτε εκπτώσεις, ούτε προσωπικά δεδομένα και άρθρο Χ’ και νόμος 1599, υπάρχει αναλογική εφαρμογή του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ο οποίος έχει δικονομικά και συνταγματικά δικαιώματα. Όσο είναι αδιανόητο να πας σε μία εισαγγελία, στην οποία μηνύεσαι, μηνύεσαι, μηνύεσαι  και να μη μπορείς να πάρεις αντίγραφα όλης της δικογραφίας χωρίς όρους και προϋποθέσεις και περιορισμούς για τη χρήση, άλλο τόσο είναι αδιανόητο να συμβαίνει αυτό στο Πειθαρχικό Συμβούλιο. Με αυτό τον τρόπο να ανοίγουμε το δρόμο για τη νομιμοποίηση παρομοίων αυθαιρεσιών που έπρεπε να ρυθμιστούν στα δικαστήρια.
3. Εκλογή των πειθαρχικών συμβούλων από το Σώμα με ανώτατο όριο θητειών. Πιστεύω ότι η πρόταση αυτή είναι η μόνη που πραγματικά  καθιστά ένα Πειθαρχικό Συμβούλιο ισχυρό. ‘Όμως,  αύριο τους ίδιους ανθρώπους με τις ίδιες διαδικασίες και τις ίδιες συμμαχίες θα προτείνετε πάλι για τα Πειθαρχικά Συμβούλια και ενδεχομένως μετά να υπάρξει εισήγηση της Γραμματείας για τους ίδιους ανθρώπους ότι δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους.  Αν η θεσμική αυτή μεταρρύθμιση της εκλογής των  πειθαρχικών συμβούλων δεν είναι αποδεκτή ως κατεύθυνση από το  Διοικητικό Συμβούλιο, τουλάχιστον να μην επανεκλέγονται οι ίδιοι άνθρωποι που έχουν συμπληρώσει εύλογο χρόνο παραμονής στο Πειθαρχικό Συμβούλιο.
4. Δυνατότητα άμεσης θέσης στο αρχείο προδήλως αβασίμων αναφορών με δικαιώματα προσφυγής του εγκαλούντος στο Πειθαρχικό  Συμβούλιο. Αυτό γίνεται με πράξη του εισηγητή και μόνο και όχι με συλλογική απόφαση του Πειθαρχικού Συμβουλίου. Είναι δικαίωμα του εγκαλούντος να προσφεύγει στο Πειθαρχικό  Συμβούλιο κατά της απόφασης με την οποία τέθηκε η υπόθεση στο αρχείο, προκειμένου να εξετάζεται συνολικά αν ορθώς, ή όχι, τέθηκε στο αρχείο η υπόθεση, γιατί είμαστε σε μία περίοδο κατά την οποία γενικώς είναι εύκολο να εξαπολύονται κατηγορίες αδιαφάνειας.
5. Προσπάθεια συγκεκριμένης και αντικειμενικής τυποποίησης σε πειθαρχικά ελεγκτέες συμπεριφορές (π.χ. εμφανίσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές). Είναι προφανές ότι ο Κώδικας  Δικηγόρων, όσον αφορά τις «τηλεδίκες», δεν ορίζει σαφώς τα όρια της ελεγκτέας ή της μη ελεγκτέας πειθαρχικής συμπεριφοράς. Το Διοικητικό Συμβούλιο το ίδιο, πολλές φορές,  βρίσκεται σε μία σύγχυση ως προς το είδος του προστατευόμενου έννομου δεοντολογικού αγαθού. Ποιο είναι, αλήθεια, ως προς τις «τηλεδίκες» Είναι, για παράδειγμα, όπως έλεγε ο προηγούμενος πρόεδρος,  παραβίαση της μυστικότητας της διαδικασίας της δίκης Για μένα, όχι, διότι ο συνήγορος είναι υπερασπιστής. Το υπερασπιστικό του καθήκον υπερισχύει της προάσπισης της μυστικότητας της διαδικασίας και του επιβάλλει να δημοσιοποιηθεί καταγγελίες οι οποίες προωθούν τα δικαιώματα του εντολέα. Προστατευόμενο έννομο αγαθό είναι η διαφήμιση και συνεπώς,  αν κάποιος βγαίνει στην τηλεόραση και περιφέρεται από κανάλι σε κανάλι, πρέπει να ερευνάται αν το κάνει για άγρα πελατείας.
6. Αυτοδιοίκηση Πειθαρχικών Συμβουλίων και κατάργηση συμμετοχής δικαστών στο Ανώτατο Πειθαρχικό Συμβούλιο και  με τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγο με το άρθρο 243 να εκκαλεί  όλες τις αποφάσεις των πρωταβαθμίων πειθαρχικών συμβουλίων. Εδώ πρέπει να ξεκαθαρίσουμε αν θέλουμε πραγματικά ένα αυτοδιοικούμενο Δικηγορικό Σώμα και ένα αυτοδιοικούμενο Δικηγορικό και Πειθαρχικό Δίκαιο, αν θέλουμε την εξάρτησή του από δικαστήρια, τη στιγμή μάλιστα που ακόμα οι αποφάσεις των Ανωτάτων Πειθαρχικών Συμβουλίων αμφισβητούνται από το αν είναι ανέλεγκτες ακυρωτικά ή υπάγονται στον  ακυρωτικό έλεγχο του  Συμβουλίου της  Επικρατείας.
7. Προσδιορισμός του χρόνου παραγραφής, ενόψει και της εξέλιξης που υπάρχει στο Ποινικό Δίκαιο με την αντίστιξη του χρόνου τέλεσης  και του χρόνου κατά τον οποίο λαμβάνει γνώση επ’ αυτών. Για παράδειγμα, η υπεξαίρεση που έγινε σε άλφα χρόνο, αλλά ελήφθη γνώση ευθύς από τον παθόντα σε βήτα χρόνο, αν ο άλφα ή ο βήτα χρόνος αποτελεί από εκείνου του σημείου χρόνο παραγραφής.

Αυτές είναι οι θεσμικές προτάσεις που κάνω.

Τρόπος λειτουργίας Πειθαρχικών Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.

1. Ευλαβική τήρηση των κανόνων της Ποινικής  Δικονομίας στις συνεδριάσεις των Πειθαρχικών Συμβουλίων και όχι να ευημερεί μόνο στους Κώδικες. Αυτό σημαίνει τάξη στη διαδικασία, συγκεκριμενοποίηση της σειράς με την οποία εξετάζεται ο καθένας προσερχόμενος εκεί πέρα και ασκεί τα δικαιώματά του και προηγούμενη πλήρη γνώση της διαδικασίας από μέρους του και συνεννόηση για τον τρόπο θέσης στο αρχείο.

1. Νομολογιακή αρχειοθέτηση και ευρετήριο ανά άρθρο ουσιαστικού, δικονομικού, πειθαρχικού, δικηγορικού δικαίου. Είναι πάρα πολύ ευχερές -δεδομένου ότι οι  συνθέσεις δικηγορικού δικαίου δεν αριθμούν περισσότερα από 20-30 άτομα-  να γίνει αυτό  και να δημοσιεύονται μία, δύο,  ή περισσότερες αποφάσεις σε κάθε ΝοΒ,  για να υπάρχει ένα ελεύθερο αρχείο νομικού προβληματισμού και διαλόγου και διαφάνειας των υποθέσεων του Πειθαρχικού, το οποίο θα χρησιμεύει και στους συμβούλους και στους διαδίκους.

1. Υποδειγματοποίηση  δικογράφων (αποφάσεις, κατηγορητήρια): δεν θα είναι περιοριστική, αλλά θα βοηθάει πάρα πολύ στην υλοποίηση των εργασιών του Πειθαρχικού.

1. Ενιαία αποδεκτός τρόπος τακτοποίησης δικογραφίας. Είναι απαράδεκτο να θέλεις να βρεις ένα έγγραφο και να ψάχνεις  επί δέκα λεπτά σε μία δικογραφία για το βρεις. Είναι  πάρα πολύ απλό να διαχωρίζονται τα έγγραφα -αυτά που κατέθεσε ο εγκαλών, αυτά που κατέθεσε ο εγκαλούμενος, αυτά που είναι διαδικαστικά- σε υποφακέλους ενός συγκεκριμένου χρώματος για τον καθένα.

1. Καθορισμός «ευλόγου χρόνου» διεκπεραίωσης διαιτησιών. Να σταματήσει η μουρμούρα, «ο άλλος καθυστερεί, ο άλλος κάνει γρήγορα». Είναι εφικτό μέσα 3, 4, 5 μήνες η υπόθεση να έχει τελειώσει, όσον αφορά το στάδιο της διαιτησίας. Και βέβαια σε κάθε φάκελο να υπάρχει πλήρης αναγραφή διαδικαστικού υλικού της κάθε υπόθεσης και υπογραφή του εισηγητή και των προσώπων τα οποία συμπράττουν εκεί, για να είναι ελέγξιμη η διαγωγή τους σε χρονική ανά πάσα στιγμή.

1. Να μη γίνονται συνεδριάσεις Πειθαρχικών Συμβουλίων χωρίς κλητεύσεις των διαδίκων. Είναι μία μεθόδευση που γίνεται από ορισμένους εισηγητές για να προκαλέσει διάσκεψη, όμως αυτό δημιουργεί πρόβλημα έλλειψης ακρόασης, έχει δημιουργήσει «πνίξιμο» ορισμένων υποθέσεων. Κι αν προκληθώ, θα πω συγκεκριμένα για πρόσωπα και για όλα. Συνεδριάσεις χωρίς κλητεύσεις δημιουργούν ερήμην αποφάσεις, χωρίς να λαμβάνεται γνώση του περιεχομένου της συνεδρίασης. Όταν αυτές γίνονται σε συνδυασμό με μία ταχεία επίσπευση της διαδικασίας, δημιουργούν υποψίες. Συγκεκριμένη καταγγελία για την υπόθεση αναφοράς Ιπποκράτη Μυλωνά κατά Ιωάννας Μάνδρου. Δικάστηκε σε ένα μήνα χωρίς κλήτευση και βγήκε απόφαση και η απόφαση αυτή…

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ  ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗΣ: Σε ποιο Τμήμα

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ  ΠΑΠΑΔΑΑΚΗΣ: Του κυρίου Φαρμακίδη.

Επί τη ευκαιρία, για το ενιαίο της κρίσης, είναι απαράδεκτο να αναφέρονται είτε εκφράσεις υπέρμετρης δυσμενούς κριτικής σε κατηγορητήρια και αναφορές,  όπως -δεν μιλάω για τη συγκεκριμένη περίπτωση- «δικηγορική γυρολογία»  και άλλες σε κατηγορητήρια και αποφάσεις, πολύ περισσότερο να λαμβάνουν και να αποτελούν κριτήρια  λήψης αποφάσεων ή σύνταξης κατηγορητηρίων στοιχεία «ιδιωτικών γνώσεων» των εισηγητών και όχι στοιχεία τα οποία εισάγονται νόμιμα μέσα στη δικογραφία.

1. «Σύμβουλος υπηρεσίας» για επείγοντα δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα για ένα τρίωρο δοκιμαστικά τουλάχιστον στο χώρο της Γραμματείας για την υποδοχή επειγουσών αναφορών. Είναι  έτοιμη λύση επειγουσών ζητημάτων.

1. Να μην εκδίδονται γραμμάτια προείσπραξης με ανάλογη εφαρμογή του Συλλόγου και της  Συντονιστικής σε πανεπιστημιακούς για ανεπίτρεπτες, σύμφωνα με το άρθρο 62 του Κώδικα  Δικηγόρων, παραστάσεις σε δικαστήρια για τα οποία δεν επιτρέπεται παράσταση.

1. Να υπάρχει ιδιαίτερη αιτιολόγηση  για την ασυνήθιστη υπέρμετρη χρονική επίσπευση εκδίκασης υποθέσεων.  Εγώ δεν λέω ότι κάποιες υποθέσεις δεν στερούνται  δημοσίου ή μείζονος ενδιαφέροντος και πρέπει για διάφορους λόγους, εν πάση περιπτώσει, να δικάζονται ταχέως. Διαδικασία, βέβαια, το Πειθαρχικό δεν έχει, ούτε και θέλω να αποκτήσει, αλλά νομίζω ότι είναι απαίτηση και του Δικηγορικού  Σώματος και των πολιτών να γνωρίζουμε ποιοι είναι οι λόγοι.
2. Ωράριο λήξης συνεδριάσεων Πειθαρχικού Συμβουλίου – κατάτμηση πινακίων. Καλώς, κακώς ξεκινούν στις 19.00′, δεν μπορούμε να είμαστε εδώ μέχρι μεσάνυκτα, ή να μένουμε τέσσερις και πέντε ώρες, να περιμένει ο κόσμος. Νομίζω ότι πρέπει να τελειώνει στις 22.00′, αφού αρχίζει στις 19.00′ και να είναι γνωστό αυτό.

Επειδή έγινε πολλή συζήτηση για τα sites, τις διαφημίσεις κλπ,  νομίζω ότι έκανε καλό η συνάντηση αυτή, για να απαλλάξει τις  περαιτέρω αψιμαχίες και τα φληναφήματα άνευ αιτίας και να δώσει εντολή στους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες του Συλλόγου να μας ζητήσουν και να θέσουμε υπόψη του Διοικητικού Συμβουλίου όλες τις διαφημίσεις  που υπάρχουν στα sites, προκειμένου, αν υπάρχει ένα θέμα συνολικής στάσης του  Διοικητικού Συμβουλίου, να έλθει εδώ πέρα και να εξεταστεί.

Αυτά είχα να πω και συγγνώμη για τη μακρηγορία.