Απολογισμός 15ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Δικηγορικών Συλλόγων
Το 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δικηγορικών Συλλόγων που πραγματοποιήθηκε στις 3,4,5 και 6 Οκτωβρίου 2024 στην Αλεξανδρούπολη, επισφράγισε την απομάκρυνση των ηγεσιών του δικηγορικού σώματος από τα προβλήματα της δικηγορίας σήμερα.
Ένα συνέδριο που ήταν μια πρώτης τάξης ευκαιρία να συζητηθούν συλλογικά οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε και να προταθούν λύσεις αλλά και θέσεις μάχης ενάντια στις επιθέσεις που δεχόμαστε ως κλάδος από την κυβέρνηση, περιορίστηκε σε μία απλή “συζήτηση” περί θεμάτων που κυριολεκτικά απασχολούν μια απειροελάχιστη μειοψηφία συναδέλφων.
Η παρουσία του υπουργού και του υφυπουργού Δικαιοσύνης κατά την πρώτη μέρα του συνεδρίου ήταν άκρως προκλητική. Υπεραμύνθηκαν του χάους που έχει προκαλέσει ο “νέος δικαστικός χάρτης”, μιλώντας για “ιστορική μεταρρύθμιση όπως φαίνεται από τις δύο πρώτες βδομάδες εφαρμογής” (sic) και για “διορθώσεις που θα γίνονται εν κινήσει”! Μίλησαν για 10εκ. € που θα έρθουν δήθεν στους συναδέλφους μέσω του “ερανιστικού” ν. 5095/2024 (προσημειώσεις, σωματεία, κληρονομητήρια), ξεχνώντας βολικά, τόσο ότι πρόκειται για ποσά που καλούνται ξαφνικά να καταβάλουν οι πολίτες και όχι το κράτος, όσο και το γεγονός ότι τα φορολογικά έσοδα του κράτους από τους ελεύθερους επαγγελματίες αυξήθηκαν μισό δις ευρώ λόγω του νέου φοροληστρικού ν. 5073/2023. “Υποσχέθηκαν” μάλιστα νέες αλλαγές στον ΚΠολΔ και ιδιαίτερα στο δίκαιο της αναγκαστικής εκτέλεσης, όπου πρέπει, όπως φαίνεται, να απαλλαγούμε από «περιττές ενστάσεις που καθυστερούν τις δίκες». Φαίνεται ότι μετά την κατάργηση της δυνατότητας αναβολής στην τακτική διαδικασία, τροποποίηση που εκτόξευσε τους χρόνους αναμονής για τον ορισμό δικασίμου και την έκδοση απόφασης, επόμενος στόχος είναι και πάλι οι συνάδελφοι που “παρελκύουμε” τις δίκες, αυτή τη φορά, με «ενστάσεις»!
Όσο για το ίδιο το Συνέδριο, είχαμε ήδη αναδείξει τα ζητήματα που αφορούν την τη σύγκληση και τη δημοσιότητα που (δεν) απέκτησε. Οι εισηγήσεις επί των θεμάτων στάλθηκαν 2-3 μέρες πριν την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου, ενώ μάταια θα ψάξει κανείς οποιαδήποτε ανακοίνωση σχετική με το Συνέδριο στα sites της Ολομέλειας και των μεγάλων δικηγορικών συλλόγων. Καθόλου περίεργα λοιπόν, η συμμετοχή ήταν ισχνή (μόλις 170 από τους 569 συνέδρους βρέθηκαν παρόντες κατά τη συγκρότηση του συνεδρίου, πολύ μακριά από την απαρτία) και η συζήτηση υποτονική, αν εξαιρέσει κανείς κάποιες “κορώνες” που εκτοξεύτηκαν για προεκλογική περισσότερο χρήση.
Σε αυτό σίγουρα συνέβαλε και η επιλογή της θεματολογίας του συνεδρίου, καθώς ενόψει της επικείμενης αναθεώρησης του Κώδικα Δικηγόρων, επιλέχθηκαν τρεις (μόνο) θεματικές, (1) τα ασυμβίβαστα, (2) η λειτουργία των δικηγορικών συλλόγων και (3) η άσκηση.
Παρότι η συζήτηση για τα ασυμβίβαστα κυριάρχησε στο Συνέδριο, αυτό που αποκαλύφθηκε από την εισήγηση αλλά και τη σχετική συζήτηση, είναι ότι οι προτεινόμενες τροποποιήσεις αφορούν κυρίως περιθωριακές περιπτώσεις εκμετάλλευσης αγροτικών ακινήτων ή αστικών ως airbnb (!), ενώ δόθηκε περισσότερο βάρος στη μεσιτεία ακινήτων παρά στην υποχρεωτική μας παράσταση στα συμβόλαια αγοραπωλησίας. Σοβαρότερη και πιο επικίνδυνη είναι η προτεινόμενη τροποποίηση για την επιλογή της λύσης της αναστολής επαγγέλματος στην περίπτωση σύναψης σύμβασης εξαρτημένης εργασίας, κάτι που αν υιοθετηθεί, θα σημαίνει τη θεσμοθέτηση μισθωτών “paralegal” και θα οδηγήσει χιλιάδες “συνεργάτες” συναδέλφους στην έξοδο από το επάγγελμα χωρίς πραγματική δυνατότητα επανόδου.
Για τη λειτουργία των δικηγορικών συλλόγων, πράγματι στηλιτεύτηκε η προτεινόμενη άρση του κωλύματος εκλογής προέδρων που έχουν συμπληρώσει δύο συνεχόμενες θητείες και συμβούλων που βρίσκονται στην τρίτη τους θητεία (για τους μεγάλους συλλόγους) ενόψει προεκλογικής περιόδου, πλην όμως αυτό που επιθετικά προωθήθηκε ήταν η θέσπιση της Ολομέλειας ως δευτεροβάθμιου οργάνου, συγκεντρωτικού και αντιδημοκρατικού (15λες όργανο αντί ολομελειακό), με την πρόσθετη πρόβλεψη ότι θα είναι υποχρεωτικές οι αποφάσεις της για ζητήματα “πανελλαδικού ενδιαφέροντος” εφόσον συγκεντρώνουν τα 4/5 των ψήφων. Φαίνεται πως κάποιοι επιθυμούν διακαώς να αφαιρέσουν από τις Γενικές Συνελεύσεις, αλλά και τα ίδια τα ΔΣ, τη δυνατότητα να αποφασίζουν λ.χ. την κλιμάκωση των κινητοποιήσεων αντί του άστοχου μέτρου των “στοχευμένων αποχών”, όπως δηλαδή συνέβη τον περασμένο Δεκέμβρη στον ΔΣΘ, σε κόντρα με τις προτάσεις αποκλιμάκωσης της Ολομέλειας.
Όσο για την άσκηση, παρότι πρόκειται για μια μοναδική ευκαιρία να θεσπιστεί επιτέλους λεπτομερώς και νομοθετικά ένα εντελώς αρρύθμιστο πεδίο, τόσο η εισήγηση όσο και οι ηγεσίες των συλλόγων έκαναν λόγο για θεσμοθέτηση μεν κατώτατου μισθού (για την ακρίβεια υποκατώτατου, αν μιλάμε για μισθό σύμβασης “μαθητείας”), αλλά πέταξαν το μπαλάκι στους συλλόγους, παραβλέποντας ότι υπάρχει ήδη από δεκαετίας πρόβλεψη για “αενάως εκδοθησόμενη” ΚΥΑ που θα ρυθμίσει το ζήτημα μισθού και εργασιακών δικαιωμάτων… Και φυσικά προτείνονται νέες, αυστηρότερες εξετάσεις και υποχρεωτικά σεμινάρια, προκειμένου να αποκλείσουμε την είσοδο στο επάγγελμα για τους νεότερους συναδέλφους.
Από την πλευρά μας τονίσαμε πως απέναντι στις φωνές που από ιδεολογική εμμονή επιμένουν να μιλάνε για “πληθωρισμό του επαγγέλματος” (παίρνοντας μάλλον στα σοβαρά τις εκκλήσεις της κυβέρνησης να γίνουμε ντελιβεράδες) θα πρέπει επιτέλους να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα του άμεσου και έμμεσου αποπληθωρισμού του επαγγέλματος, τη στιγμή που συνάδελφοι συνεχίζουν να κλείνουν τα γραφεία τους, να δουλεύουν με έδρα το σπίτι τους, ενώ τα 2/5 των συναδέλφων πανελλαδικά δεν έχουν ούτε μία παράσταση και το υπόλοιπο 1/5 δεν έχει αρκετές παραστάσεις ετήσια για να βιοποριστεί από το επάγγελμα.
Γι’ αυτό ζητάμε την κατάργηση του θεσμού της άσκησης και του άρθρου 48 ΚωδΔικ περί “συνεργασίας”, και τη νομοθέτηση πλήρους προστατευτικού πλαισίου για τους δικηγόρους που δουλεύουν για λογαριασμό τρίτου, με μισθούς και εργασιακά δικαιώματα (ανώτατο ωράριο, άδειες, επιδόματα κλπ) όχι υπολειπόμενα του αντίστοιχου ιδιωτικού υπαλλήλου. Παλεύουμε για τη δυνατότητά μας να βιοποριζόμαστε με αξιοπρέπεια από τη δικηγορία και μόνο και όχι από τα αγροκτήματα του παππού. Βάζουμε μπροστά και θα παλέψουμε μέχρι να πετύχουμε τις βασικές διεκδικήσεις μας, την κατάργηση του ΦΠΑ, την κατάργηση του φοροληστρικού ν. 5073/2023 και του τέλους επιτηδεύματος, το αφορολόγητο και ανεισφορολόγητο των συναδέλφων που βρίσκονται στην έξοδο από το επάγγελμα, την προστασία των νέων συναδέλφων.
Οι σύμβουλοι της Εναλλακτικής Παρέμβασης – Δικηγορική Ανατροπή στον ΔΣΑ και οι σύμβουλοι της Εναλλακτικής Πρωτοβουλίας Δικηγόρων – συνεργαζόμενοι στον ΔΣΘ, επιχειρήσαμε με τις παρεμβάσεις μας στο Συνέδριο να αναδείξουμε όλα αυτά τα ζητήματα, ανοίγοντας παράλληλα (οι μόνοι/ες) τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες συνάδελφοι συγκεκριμένα, καταγγέλλοντας τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις του ΠΚ και του ΚΠΔ που καταργούν βασικά δικαιώματα του κατηγορουμένου νομοθετώντας τον ποινικό λαϊκισμό, καταθέτοντας ψηφίσματα καταδίκης της προκλητικής παρουσίας του Υπουργού στο συνέδριο, αλλά και για να σταματήσει το έγκλημα στη Γάζα.
Γνωρίζουμε βέβαια καλά ότι οι μεγάλες μάχες θα δοθούν στους δρόμους και όχι στα συνέδρια, εκεί όπου χρειάζεται να ακολουθήσουμε το δρόμο της σύγκρουσης και του ανυποχώρητου αγώνα. Σε αυτόν το δρόμο καλούμε όλες και όλους να βαδίσουμε μαζί!
● Εναλλακτική Παρέμβαση Δικηγόρων Αθήνας
● Εναλλακτική Πρωτοβουλία Δικηγόρων Θεσσαλονίκης – συνεργαζόμενοι.
