Για τις νέες τροποποιήσεις του ΠΚ και του ΚΠΔ: Να βάλουμε φρένο στην αντι-μεταρρύθμιση της κυβέρνησης! (ΕΠΔΑ, 7/12/2023)
Σε δημόσια διαβούλευση έχει τεθεί από τις 28 Νοέμβρη το νέο νομοσχέδιο με τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα και την Ποινική Δικονομία υπό τον τίτλο «Παρεμβάσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την επιτάχυνση και την ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης – Εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου για την πρόληψη και την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας».
Με το νομοσχέδιο του Υπ. Δικαιοσύνης Γ. Φλωρίδη, και το οποίο προανήγγειλε ο Υπουργός Επικρατείας Μ. Βορίδης, η κυβέρνηση τροποποιεί για πολλοστή φορά τόσο το ουσιαστικό ποινικό δίκαιο, όσο και την ποινική δικονομία, ακολουθώντας την ολισθηρή λογική του ποινικού λαϊκισμού. Μετά τον περιορισμό των αυτοδίκαιων αναστολών, την πρόβλεψη για ισόβια κάθειρξη ως μοναδική ποινή για μεγάλο αριθμό αδικημάτων, την κατάλυση του δικαιώματος του κατηγορούμενου να ελέγχει τη διαδικασία λήψης γενετικού υλικού σε αυτόφωρα αδικήματα, την περιστολή της αναστολής εκτέλεσης ποινών και την πρόσφατη τροποποίηση της παρ. 3 του άρθρου 187 ΠΚ που διεύρυνε την τυποποίηση του εγκλήματος της «συμμορίας» για αδικήματα που στρέφονται κατά της προσωπικής ελευθερίας, της ιδιοκτησίας ή της περιουσίας και μάλιστα με την κατάργηση της ανασταλτικής ισχύoς της έφεσης, η κυβέρνηση αυτή τη φορά περιορίζει το πεδίο της αναστολής της ποινής μέχρι και στα πλημμελήματα.
Οι νέες ρυθμίσεις εισάγουν μια δυσανάλογη και επικίνδυνη διεύρυνση των διατάξεων που αποκλείουν την δυνατότητα χορήγησης αναστολής της ποινής από τον φυσικό δικαστή, προβλέποντας ακόμα πιο αυστηρή και εξοντωτική μεταχείριση ακόμη και για ελαφριά αδικήματα- πλημμελήματα. Η αναστολή της ποινής καθίσταται, έτσι, εξαίρεση και απειλείται πραγματική φυλάκιση ακόμη και για μικρής ποινικής απαξίας πράξεις. Παράλληλα, με τις νέες διατάξεις αυξάνονται τα ανώτατα όρια έκτισης ποινών, ενώ περιορίζεται η υφ’ όρον απόλυση. Τα ανώτατα όρια της πρόσκαιρης κάθειρξης αυξάνονται στα 20 έτη, αυξάνονται τα όρια επιβολής μειωμένης ποινής και τα όρια επιβολής συνολικής ποινής για περισσότερες πράξεις, διευρύνονται οι περιπτώσεις επιβολής περιορισμού σε ειδικό κατάστημα κράτησης ανηλίκων. Η εκδίκαση των υποθέσεων από μονομελείς συνθέσεις, η κατάργηση της ενδιάμεσης διαδικασίας των Συμβουλίων στο όνομα της “επιτάχυνσης” και η επιβολή τσουχτερών παραβόλων, προστίμων και δικαστικών εξόδων συνθέτουν ένα ασφυκτικό σκηνικό για τα δικαιώματα του κατηγορουμένου και του κάθε πολίτη που επιθυμεί πρόσβαση στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης.
Η κυβέρνηση υπό το αυθαίρετο πρόσχημα της ανόδου της εγκληματικότητας επιχειρεί να τροφοδοτήσει ένα αντιδραστικό ακροατήριο προκειμένου να νομιμοποιήσει την κατεύθυνση της προληπτικής και πραγματικής καταστολής, που στοχεύει στην οπισθοδρομική και αντιεπιστημονική αντίληψη του να «γεμίσουν οι φυλακές». Πρόκειται για μια ακόμα εργαλειοποίηση του ποινικού δικαίου για τη προώθηση του δόγματος του «Νόμου και της Τάξης» που θα οδηγήσει στον πολλαπλασιασμό του πληθυσμού των κρατουμένων και θα μετατρέψει την σύγχρονη έννοια του σωφρονισμού σε εκδίκηση και ανηλεή, δυσανάλογη τιμωρία.
Η λογική ότι με την πρόβλεψη εξοντωτικών ποινών και την διάλυση δοκιμασμένων θεσμών όπως η αναστολή της ποινής και η υφ’ όρον απόλυση θα περιορίσει την εγκληματικότητα, είναι ξεπερασμένη, αντιεπιστημονική και επικίνδυνη, επιτυγχάνοντας, αντί της κοινωνικής ειρήνευσης εννόμων αγαθών, την οικοδόμηση της έντασης και ενός φαύλου κύκλου περιθωριοποίησης.
Μάλιστα, η προσθήκη της παραγράφου 5 στο άρθρο 215 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, για την πρόβλεψη εξαίρεσης εμφάνισης μαρτύρων στην ακροαματική διαδικασία, δηλαδή την πρόβλεψη να μην καλούνται στο ακροατήριο οι αστυνομικοί και λοιποί προανακριτικοί υπάλληλοι που έχουν καταθέσει στην προδικασία, παρά μόνο κατ’ εξαίρεση, αποτελεί πρόκληση και ενισχύει ακόμα περισσότερο τη βιομηχανία κατασκευασμένων σκευωριών και διώξεων που στήνουν συχνά τα επιτελεία της ΕΛΑΣ απέναντι στους διαδηλωτές και εν γένει όσους αντιδρούν στις ασκούμενες πολιτικές. Η κυβέρνηση ξέρει ότι τα στημένα κατηγορητήρια καταρρέουν στο ακροατήριο, όταν οι αστυνομικοί έρχονται αντιμέτωποι με τις αντιφατικές και ανυπόστατες καταθέσεις τους, και επιχειρεί, έτσι, να χορηγήσει ασυλία για τις ψευδείς καθ’ υποβολή καταθέσεις αστυνομικών και να στερήσει το δικαίωμα του κατηγορουμένου στην αποτελεσματική υπεράσπιση και άμυνα.
Το πραγματικό ενδιαφέρον της κυβέρνησης δεν είναι η βελτιστοποίηση της απονομής δικαιοσύνης, αλλά η εργαλειοποίησή της για την επίτευξη άλλων πολιτικών σκοπών, της κοινωνικής συντηρητικοποίησης και της κατασταλτικής σκλήρυνσης. Η ποινική δικαιοσύνη γίνεται για ακόμη μια φορά παιχνίδι στα χέρια της κυβέρνησης, προκειμένου να τρομοκρατεί και να καταστέλλει τις κοινωνικές αντιδράσεις στις πολιτικές της, παρά την συσσωρευμένη αντίδραση του νομικού κόσμου όλα τα τελευταία χρόνια και το αίτημα για αποποινικοποίηση πλημμελημάτων. Συστηματικά η κυβέρνηση αρνείται να θέτει τις πρωτοβουλίες της στο χώρο της δικαιοσύνης σε πραγματική διαβούλευση με το νομικό κόσμο, δικηγορικούς συλλόγους και επιστημονικές ενώσεις. Φυσικά, αυτή η απαξίωση είναι σύστοιχη με τις τελευταίες φορολογικές ρυθμίσεις που διαλύουν τους επαγγελματίες και μεταξύ αυτών το δικηγορικό κλάδο.
Ο νομικός κόσμος οφείλει να αντιταχθεί σθεναρά στο νέο νομοσχέδιο της κυβέρνησης!
Ο ΔΣΑ και όλοι οι Δικηγορικοί Σύλλογοι της χώρας πρέπει να πάρουν θέση. Να υπερασπιστούν την ανθρωπιστικό και φιλελεύθερο προσανατολισμό του σύγχρονου ποινικού δικαίου. Οφείλουμε να περιφρουρήσουμε τις σύγχρονες επιστημονικές κατακτήσεις και τα δικαιώματα που επιφυλάσσει το ποινικό δίκαιο στον ύποπτο, τον κατηγορούμενο, τον κρατούμενο. Να βάλουμε φρένο στον ποινικό λαϊκισμό και τις πολιτικές επιδιώξεις της κυβέρνησης.
