Αναδημοσιεύουμε άρθρο της Άννυς Παπαρρούσου, δικηγόρου της οικογένειας του Ζακ Κωστόπουλου, για την Κυριακάτικη Αυγή (30/10/2022).
Με την προσδοκία η απόφαση να γίνει ανάχωμα στον κοινωνικό κανιβαλισμό (της Άννυς Παπαρρούσου)
Τώρα που η δίκη για το λιντσάρισμα του Ζαχαρία Κωστόπουλου φτάνει στο τέλος της, μπορούμε να κάνουμε κάποιες παρατηρήσεις.
Και κατά την ακροαματική διαδικασία επιχειρήθηκε η αποδόμηση της πραγματικότητας έτσι όπως αυτή έχει καταγραφεί στο αδιάψευστο οπτικό υλικό το οποίο μας αποκαλύπτει πώς ακριβώς έδρασαν οι κατηγορούμενοι, πολίτες και αστυνομικοί. Ο νεκρός Ζακ κατασυκοφαντήθηκε για ακόμα μια φορά, μια και έγινε από την υπεράσπιση συντονισμένη προσπάθεια με σκοπό να του αποδοθούν ιδιότητες που δεν είχε. Η οικογένειά του κατέβαλε υπεράνθρωπες προσπάθειες προκειμένου να βρίσκεται στο ακροατήριο για την παρακολούθηση της δίκης. Οι εντάσεις, οι επιθέσεις σε μάρτυρες που δεν ήταν αρεστοί στην υπεράσπιση και οι αθέμιτες προσεγγίσεις σε θέματα που δεν ήταν αντικείμενο της δίκης αποτέλεσαν το κύριο χαρακτηριστικό της ακροαματικής διαδικασίας.
Αποδείξεις ενοχής
Παρά τα -αναμενόμενα ωστόσο- εμπόδια, αναδείχθηκε πλήρως η ποινική απαξία των πράξεων για τις οποίες κατηγορούνται οι πολίτες και οι αστυνομικοί. Οι πρώτοι, βιαιοπραγώντας με ακατανόητο μένος κατά του Ζαχαρία Κωστόπουλου, κλωτσώντας του το κεφάλι μέσα στα σπασμένα τζάμια, και οι δεύτεροι εφαρμόζοντας βιαιότατες μεθόδους δέσμευσης, οι οποίες ήταν τελείως αναντίστοιχες προς την κατάσταση της υγείας του Ζαχαρία Κωστόπουλου, ο οποίος αμέσως μετά παραδόθηκε στο ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ χωρίς ζωτικές λειτουργίες.
Πρέπει να σημειωθεί ότι τα περιστατικά αυτά τα γνωρίζουμε επειδή κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης το σχετικό βίντεο που τα αποκάλυπτε. Καμία άλλη καταγραφή δεν υπήρξε, η δε πρώτη δικογραφία που σχηματίστηκε την ίδια ημέρα έκανε λόγο για «έναν ληστή που μπήκε στο κοσμηματοπωλείο να ληστέψει, κόπηκε στα τζάμια και πέθανε». Αλλά ακόμα κι όταν η αλήθεια έγινε γνωστή, η διαχείριση του αποδεικτικού υλικού από τις αστυνομικές αρχές κινήθηκε προς την κατεύθυνση της συγκάλυψης των περιστατικών και της υπόδειξης του νεκρού ως κλέφτη, ληστή και πιθανότατα τοξικομανή.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο Ζακ δεν μπήκε στο κοσμηματοπωλείο για να κλέψει, δεδομένου ότι ο ίδιος ο κατηγορούμενος κατέθεσε πως δεν του έλειπε τίποτα. Ο λόγος για τον οποίο ο Ζαχαρίας Κωστόπουλος μπήκε στο κατάστημα ήταν για να προστατευθεί από αμέσως προηγηθείσα απειλή που δέχθηκε άγνωστο από ποιον, άγνωστο για ποιον λόγο. Οι κρίσιμοι μάρτυρες που θα μπορούσαν να φωτίσουν αυτά τα περιστατικά είτε δεν αναζητήθηκαν είτε αναζητήθηκαν, αλλά η αστυνομία δήλωσε αδυναμία εντοπισμού τους.
Σήμερα γνωρίζουμε επίσης αυτό που προέκυπτε εξαρχής, ότι ο Ζαχαρίας Κωστόπουλος δεν μπήκε στο κατάστημα φέροντας μαχαίρι. Το μαχαίρι αυτό όμως χρησιμοποιήθηκε από τους κατηγορούμενους ως κεντρικό στοιχείο του αφηγήματος του «ληστή με το μαχαίρι» προκειμένου να δικαιολογηθεί η βάρβαρη βία που άσκησαν κατά ενός ανθρώπου που δεν αποτελούσε γι’ αυτούς απειλή ούτε πηγή κινδύνου.
Στη συνέχεια, οι αστυνομικοί παρέλαβαν έναν άνθρωπο ημιθανή, εμφανώς τραυματισμένο και άσκησαν πάνω του όλη τη βία που τα αστυνομικά εγχειρίδια προβλέπουν για την αντιμετώπιση επικίνδυνων και οπλισμένων κακοποιών παραγνωρίζοντας την κατάσταση της υγείας του και παραβλέποντας την απορρέουσα από το άρθρο 2 του συντάγματος υποχρέωσή τους (Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας), παραδίδοντάς τον εντέλει στο ασθενοφόρο χωρίς ζωτικές λειτουργίες και χειροπεδημένο με δεματικά που κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να κόψει με ψαλίδι προκειμένου να γίνει δυνατό να επιχειρηθεί η διαδικασία ανάνηψης.
Η μεταβολή του κατηγορητηρίου
Οι κατηγορούμενοι, οι οποίοι μέχρι στιγμής δεν έχουν υποστεί καμία ποινική κύρωση, δεν έδειξαν να μετανιώνουν ουσιαστικά και ειλικρινά για τις πράξεις τους και το θανατηφόρο αποτέλεσμα που αυτές είχαν. Εξάλλου, βασικό αίτημα της οικογένειας του νεκρού Ζαχαρία Κωστόπουλου είναι η μεταβολή της κατηγορίας εναντίον τους, από θανατηφόρο σωματική βλάβη, σε ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο, δεδομένου ότι τα χαρακτηριστικά της πράξης τους πληρούν αυτή ακριβώς τη νομοτυπική μορφή. Κρίσιμο είναι επίσης να εξεταστούν οι πράξεις τους υπό το πρίσμα του άρθρου 82Α του Ποινικού Κώδικα (έγκλημα με ρατσιστικά χαρακτηριστικά), έτσι όπως είχε ζητήσει η πρ. εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου.
Έτσι, με αυτά τα δεδομένα, οδεύουμε προς την απόφαση του Μεικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Αθηνών με την προσδοκία πως η απόφαση που θα εκδοθεί θα θέσει ένα σοβαρό ανάχωμα απέναντι στον κοινωνικό κανιβαλισμό και στη βαρβαρότητα. Προσβλέπουμε σε μια απόφαση που θα απονείμει δικαιοσύνη και θα συμβάλει προς την κατεύθυνση της κοινωνικής ειρήνευσης και της αποκατάστασης του δικαίου.
* Η Άννυ Παπαρρούσου είναι δικηγόρος της οικογένειας του Ζαχαρία Κωστόπουλου
