Το νομοσχέδιο Βρούτση επιβεβαιώνει όλες τις προβλέψεις για τον σχεδιασμό της κυβέρνησης Μητσοτάκη όσον αφορά το ασφαλιστικό σύστημα: 1) Επισφραγίζει την αρχιτεκτονική του νόμου Κατρούγκαλου. 2) Αναδιανέμει τα βάρη προς όφελος των οικονομικά ισχυρότερων και επιβάλλει νέο χαράτσι για την πλειοψηφία των ελεύθερων επαγγελματιών. 3) Προετοιμάζει το έδαφος για την πλήρη ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης και την τροπή του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης σε κεφαλαιοποιητικό.
α. Οι νέες εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών
Καθιερώνονται έξι κλάσεις για την κύρια σύνταξη και την υγειονομική περίθαλψη, ο ασφαλισμένος θα επιλέγει στην αρχή της χρονιάς σε ποια κλάση θέλει να ενταχτεί, ανεξαρτήτως εισοδήματος. Οριστικοποιούνται οι αυξημένες εισφορές για πάνω από το 80% των ελεύθερων επαγγελματιών που μέχρι σήμερα πλήρωναν την κατώτατη εισφορά των 185 ευρώ (175 + 10 για τον ΟΑΕΔ): η νέα κατώτατη μηνιαία εισφορά ανέρχεται στα 220 ευρώ (210 + 10 για τον ΟΑΕΔ), αυξημένη κατά 35 ευρώ, δηλαδή συνολική επιβάρυνση 420 ευρώ τον χρόνο. Ίδια αύξηση προκύπτει και για την κατώτατη εισφορά των νέων συναδέλφων κάτω της 5ετίας, που θα επιβαρύνονται με μηνιαίες εισφορές 136 ευρώ από 102 ευρώ που πλήρωναν μέχρι σήμερα. Οι μειωμένες εισφορές της 5ετίας δεν θεωρούνται πλέον ασφαλιστικές οφειλές, όπως προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου, η διάταξη δε αυτή έχει αναδρομική ισχύ.
Πέραν από τη φιλολογία της κυβέρνησης περί “ελεύθερης επιλογής” της κλάσης που “επιθυμεί” ο καθένας (λες και είναι ζήτημα επιθυμίας και όχι οικονομικού καταναγκασμού), ο “φιλελευθερισμός” τελειώνει στα χαμηλότερα εισοδήματα. Η κυβέρνηση διατείνεται ότι δεν υπάρχει κλάση με κατώτατη εισφορά στα 175 ευρώ (ίδια με τη σημερινή) γιατί “τότε η σύνταξη που θα λάβει ο ασφαλισμένος θα είναι πολύ χαμηλή”! Δεν τους έπιασε, βέβαια, ο πόνος: οι πολλοί καλούμαστε να πληρώσουμε άμεσα το μηνιάτικο χαράτσι των 35 ευρώ, για να κάνει η κυβέρνηση το ρουσφέτι της στα υψηλα εισοδήματα και για να αποφύγει την κατάρρευση των εσόδων του ΕΦΚΑ, αφού οι έχοντες – με το νέο σύστημα – μπορούν να επιλέξουν την κατώτατη εισφορά και να προτιμήσουν την ιδιωτική τους ασφάλιση. “Φιλελευθερισμός” λοιπόν για τους πλούσιους, με ολίγη από “κομμουνισμό” στα πορτοφόλια των φτωχών…
β. Τα ποσοστά αναπλήρωσης ή αλλιώς εισφορές για συντάξεις πείνας
Οι μόνες αλλαγές που επιφέρει ο νέος νόμος στα ποσοστά αναπλήρωσης (που είχαν καταρρακωθεί με τον νόμο Κατρούγκαλου) αφορούν τους ασφαλισμένους με 30 έως 40 έτη ασφάλισης (από 0,77 της ποσοστιαίας μονάδας για 30ετία έως 7,98 ποσοστιαίες μονάδες για 40ετία). Κάτω των 30 ετών, δεν προβλέπεται καμία αύξηση, ενώ άνω των 40 ετών υπάρχει κόφτης που καθιστά ασύμφορη την παραμονή στην εργασία.
Με τα ποσά αυτά, ένας ασφαλισμένος στην κατώτατη κλάση (155 ευρώ) θα λάβει κύρια σύνταξη (εθνική + ανταποδοτική) 770 ευρώ μικτά μετά από 40 χρόνια δουλειά. Υπολογίζεται ότι για να προσδοκάς σύνταξη γύρω στα 1000 ευρώ θα πρέπει να ενταχθείς τουλάχιστον στην τρίτη κλάση (302 ευρώ μηνιαία).
γ. Η προετοιμασία της ιδιωτικοποίησης της επικουρικής ασφάλισης
Οι κατώτατες εισφορές επικουρικής και εφάπαξ ανέρχονται σε 42 ευρώ και 26 ευρώ αντίστοιχα, σύνολο 68 ευρώ μηνιαίως, όπως και πριν. Εδώ η κυβέρνηση ξεκινάει με τη νομοθέτηση της “ηλεκτρονικής ενοποίησης” του ΕΦΚΑ με το ΕΤΕΑΕΠ, που υποτίθεται γίνεται για λόγους εξυπηρέτησης (να μην υπάρχουν δύο χωριστά ειδοποιητήρια, να αφαιρούνται τα ποσά από τα γραμμάτια και από τις εισφορές της επικουρικής κοκ). Όμως ο στόχος της κυβέρνησης έχει ήδη κοινοποιηθεί με δηλώσεις του τέως υφυπουργού Εργασίας Ν. Μηταράκη και με το πόρισμα της “Επιτροπής Σοφών”: ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης από 1/1/2021, ατομικός κουμπαράς κάθε ασφαλισμένου στον οποίο θα κατευθύνονται οι εισφορές (κατάργηση της “αλληλεγγύης των γενεών”) και επένδυση αυτών στην αγορά με ανάληψη ρίσκου από τον ασφαλισμένο. Στο ερώτημα “ποιός θα πληρώσει το κόστος της μετάβασης” αφού οι εισφορές χρηματοδοτούν σήμερα τις αποδοχές των νυν συνταξιούχων, η κυβέρνηση απαντά: οι ασφαλισμένοι! Γι’ αυτό έχουν βάλει στο μάτι τα αποθεματικά του ΕΤΕΑΕΠ (περίπου οκτώ δισεκατομμύρια ευρώ) που πλέον με την ενοποίηση εντάσσονται στον ΕΦΚΑ. Πρόκειται για πλιάτσικο ενός συσσωρευμένου κοινωνικού πλούτου από τις ιδιωτικές εταιρείες, με την κυβέρνηση να λειτουργεί ως μεσίτης και εκπρόσωπος των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών.
δ. “Μα δεν θα αποκαθιστούσε τις αδικίες του νόμου Κατρούγκαλου η Νέα Δημοκρατία;”
Η ΝΔ ως αντιπολίτευση είχε μετατρέψει τον νόμο Κατρούγκαλου σε σκιάχτρο. Υποτίθεται ότι θα τον καταργούσε και θα προέβαινε σε αποκατάσταση των αδικιών που αυτός σήμανε για τους ασφαλισμένους. Όμως ο νόμος Βρούτση αποτελεί ουσιαστικά εφαρμοστική διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου: αποδέχεται την αρχιτεκτονική του συστήματος (ενιαίο ταμείο), επισφραγίζει τα πολύ χαμηλά ποσοστά αναπλήρωσης και επιταχύνει τη λογική του ατομικού κουμπαρά προς την κατεύθυνση της πλήρους και αμιγούς κεφαλαιοποίησης. Η μόνη πραγματική διαφορά είναι η αναδιανομή του βάρους των εισφορών σε βάρος των οικονομικά αδύνατων ελεύθερων επαγγελματιών προς όφελος των οικονομικά εχόντων. Πρόκειται για “ταξική μονομέρεια” από την ανάποδη! Όσο δε αφορά τα περίφημα αναδρομικά, ο προϋπολογισμός του 2020 έχει εγγράψει για ασφαλιστικές δαπάνες ποσό ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ κατά 200 εκατομμύρια ευρώ! Με το μειωμένο αυτό κονδύλι και με την κατάργηση της “13ης σύνταξης” (δηλαδή του προεκλογικού βοηθήματος που έδωσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τον περασμένο Μάιο), σκοπεύει η κυβέρνηση να “αποκαταστήσει” τις αδικίες… Στην πραγματικότητα, όλες οι κυβερνήσεις δεσμεύονται από τις μνημονιακές υποχρεώσεις που έχουν υπογράψει σύμφωνα με τις οποίες η ετήσια ασφαλιστική δαπάνη πρέπει να βαίνει μειούμενη μέχρι να φτάσει στο 12,5% του ΑΕΠ το 2030.
ε. Σσσσ! Η Ολομέλεια και οι Σύλλογοι κοιμούνται…
Μέχρι στιγμής, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΣΑ και η Ολομέλεια δεν έχουν ακόμα συζητήσει το νέο ασφαλιστικό και δεν δείχνουν να τους καίει. Ο λόγος είναι απλός: στα Διοικητικά Συμβούλια υπερ-εκπροσωπούνται οι δικηγόροι που θα δουν μείωση στις μηνιαίες ασφαλιστικές εισφορές. Δεν υπάρχει λοιπόν καμία αίσθηση επείγοντος, όπως υπήρχε με τον νόμο Κατρούγκαλου. Για τον λόγο αυτό, εκτός του να απαιτήσουμε από τους Συλλόγους να συνεδριάσουν και να εκφράσουν την αντίθεσή τους στη διάλυση της κοινωνικής ασφάλισης, πρέπει να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Να εκφραστεί η μεγάλη πλειοψηφία των φτωχότερων και νέων συναδέλφων που πλήττονται από τα νέα μέτρα, σε συνεργασία με τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα. Να συμμετέχουμε στις απεργιακές κινητοποιήσεις και να απαιτήσουμε ενα δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, με αξιοπρεπή σύνταξη και παροχές υγειονομικής περίθαλψης για όλες και όλους!
n
