Το σκάνδαλο Πάτση, τα funds, οι “δικηγορικές” – εισπρακτικές εταιρείες και η προστασία της πρώτης κατοικίας (Σχόλιο της Εναλλακτικής Παρέμβασης)
Το καλοκαίρι του 2022, η Εναλλακτική Παρέμβαση με ανακοίνωσή της κατήγγειλε την κυβέρνηση Μητσοτάκη ως βαποράκι των εισπρακτικών.
Ο χαρακτηρισμός αυτός οφειλόταν στην τροπολογία που πέρασε η κυβέρνηση σε άσχετο (;) νομοσχέδιο, αυτό του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών (άρθρο 144 Ν.4938/2022, ΦΕΚ Α 109/6.6.2022), με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 4 παρ. 4 του ν. 3758/2009 (Εταιρείες Ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις και άλλες διατάξεις).
Με την τροπολογία αυτή, νομοθετήθηκε ρητά η δυνατότητα δικηγόρων να επικοινωνούν με τον οφειλέτη του εντολέα τους “με συχνότητα οχλήσεων όχι πέραν της μίας ανα δεύτερη ημέρα”.
Θυμίζουμε ότι ήδη, κατά την ψήφιση του ν. 4745/2020 με τίτλο “Ρυθμίσεις για την επιτάχυνση της εκδίκασης εκκρεμών υποθέσεων του ν. 3869/2010 κλπ”, είχε εισαχθεί τροπολογία (άρθρο 56), με πρωτοβουλία του βουλευτή της ΝΔ Βασίλειου-Πέτρου Σπανάκη, με την οποία εισαγόταν ρητά διάταξη στον Κώδικα Δικηγόρων (α. 36 του ν. 4194/2013) κατά την οποία “για την αναζήτηση συμβιβαστικής λύσης, ο δικηγόρος επικοινωνεί και με τον οφειλέτη του εντολέα ή τον δικηγόρο αυτού… πάντα σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας του Δικηγορικού Λειτουργήματος”.
Βέβαια κατά το άρθρο 38 του Κώδικα Δεοντολογίας τέτοια επικοινωνία του συνηγόρου με τον αντίδικο του γίνεται μόνον μία (1) φορά!
Για τον λόγο αυτό, η κυβέρνηση εισήγαγε την τροπολογία του Ιουνίου του 2022 ώστε να νομοθετήσει το πλήρες ελεύθερο στις “δικηγορικές” εισπρακτικές εταιρείες να παρενοχλούν διαρκώς (μια φορά κάθε δύο μέρες!) τυχόν οφειλέτες.
Οι ως άνω τροπολογίες λαμβάνουν πλέον το πλήρες τους νόημα μετά τις αποκαλύψεις για τις εταιρείες που διατηρούσε ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας και δικηγόρος Ανδρέας Πάτσης. Οι οχλήσεις οφειλετών για “κόκκινα δάνεια” που είχαν πουληθεί κοψοχρονιά από τράπεζες ήταν επαγγελματική ενασχόληση βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας: στην περίπτωση Πάτση, ο βουλευτής της ΝΔ διέθετε ΚΑΙ δικηγορική εταιρεία που μπορούσε να ωφεληθεί από την διευκόλυνση των τηλεφωνικών οχλήσεων σε οφειλέτες ΚΑΙ εταιρεία που διαχειριζόταν η ίδια “κόκκινα δάνεια”.
Έτσι, οι τροπολογίες υπέρ των “δικηγορικών”/εισπρακτικών εταιρειών προσέφεραν και υλικό όφελος στους κυβερνητικούς βουλευτές που τις ψήφιζαν.
Και βέβαια, ο Υπουργός Δικαιοσύνης Κ. Τσιάρας, που έχει μετατρέψει τον Κώδικα Δικηγόρων σε κουρελού ικανοποίησης συμεφερόντων, φέρεται να εμπλέκεται και προσωπικά με την υπόθεση Πάτση, καθώς δημοσιεύματα αναφέρουν ότι οικείο του πρόσωπο συμμετείχε σε εταιρεία με συγγενικό πρόσωπο του ως άνω βουλευτή.
Αντίστοιχα σκάνδαλα είχαν αποκαλυφθεί με την τηλεκατάρτιση-τραγέλαφο (“Σκόιλ Ελικικού”) όπου και πάλι ιδιοκτήτες των Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης συνδέονταν με στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και με τις “πύλες απολύμανσης” που ήθελε να στήσει ο Υπουργός Δικαιοσύνης στις πύλες των δικαστηρίων, με απευθείας αναθέσεις σε εταιρεία φιλικών του προσώπων.
Το μεγαλύτερο σκάνδαλο είναι η νόμιμη τιτλοποίηση και εμπορία χρεών (ήδη με τις εταιρείες ειδικού σκοπού του άρθρου 10 του ν. 3156/2003) που απογειώθηκε με τις Εταιρίες Διαχείρισης και Απόκτησης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (Ε.Δ.Α.Δ.Π. και Ε.Α.Α.Δ.Π.) με τον ν. 4354/2015 (Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων), δηλαδή τις γνωστές εταιρείες που εμφανίζονται πλέον αντί των Τραπεζών στις δίκες για τα υπερχρεωμένα νοικυριά (Cepal, DoValue, Intrum, κλπ).
Με τον νόμο αυτό, δεν προβλέφθηκε δυνατότητα των δανειοληπτών να αγοράσουν αυτοί το δάνειό τους στην ίδια τιμή που θα το αγοράσει το fund (όπως πχ προβλέφθηκε στην Κύπρο), ούτε προβλέφθηκε αποκλεισμός της αγοράς σε περίπτωση που το δάνειο εξασφαλίζεται με ακίνητο που αποτελεί την πρώτη κατοικία του δανειολήπτη (από την αρχή, μάλιστα. με το άρθρο 3 παρ. 8 προβλέφθηκε η πλήρης απελευθέρωση από 1-1-2018). Με μεταγενέστερους νόμους, προβλέφθηκαν ιδιαίτερες φοροαπαλλαγές (παρ.1 του άρθρου 70 Ν.4389/2016), ενώ με το άρθρο 48 παρ.1 Ν.4472/2017 τους δόθηκε η δυνατότητα να ασχολούνται και με το real estate.
Θύματα της “εμπορίας χρεών” είναι οι οφειλέτες/δανειολήπτες που κινδυνεύουν ακόμα και να χάσουν το σπίτι τους, καθώς πλέον ουσιαστική προστασία της πρώτης κατοικίας δεν υφίσταται: ήδη με τον νόμο 4346/2015 (άρθρο 14), ετίθετο ως καταληκτική προθεσμία για την ισχύ του ν. 3869/2010 η 31η Δεκεμβρίου 2018. Στη συνέχεια προβλέφθηκαν κάποιες διαταξεις μερικότερης προστασίας (ν. 4605/19, πλατφόρμα προστασίας πρώτης κατοικίας), ενώ με τον νόμο 4738/2020 η προστασία της πρώτης κατοικίας καταργήθηκε. Τα αποτελέσματα της πλατφόρμας εξωδικαστικού μηχανισμού του ως άνω νόμου είναι τόσο απογοητευτικά που μέχρι και ο Υπουργός Οικονομικών της παρούσας κυβέρνησης Χρ. Σταϊκούρας στηλίτευσε την απροθυμία των πιστωτών να διαπραγματευτούν. Χαράς ευαγγέλια, βεβαίως, για τους κατόχους των “κόκκινων δανείων” (όπως ο βουλευτής της ΝΔ) που πιέζουν για επιτάχυνση των πλειστηριασμών…
Η νομοθέτηση πλήρους προστασίας της πρώτης κατοικίας και η προστασία των οφειλετών από καταχρηστικές συμπεριφορές “δικηγορικών” – εισπρακτικών εταιρειών είναι τα πραγματικά ζητούμενα αυτού του σκανδάλου.
