Για την έναρξη εφαρμογής του νέου δικαστικού χάρτη: Δήλωση των συμβούλων της ΕΠΔΑ Ευγενίας Κουνιάκη και Γιώργου Βλάχου (11/9/2024)
Η εφαρμογή του νέου δικαστικού χάρτη είναι προ των πυλών. Ήδη οι αδυναμίες, τα κενά, τα προβλήματα και οι κίνδυνοι αυτής της υποτιθέμενης “μεταρρύθμισης” έχουν φανεί και θα αναπτυχθούν και στη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων, ιδίως στην Αττική, παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί από τη διοίκηση του Πρωτοδικείου και το Δικηγορικό Σύλλογο Αθήνας.
Είναι σαφές ότι το κριτήριο για τη «μεταρρύθμιση» αυτή δεν ήταν ούτε η βελτίωση της διαδικασίας απονομής δικαιοσύνης, ούτε η διευκόλυνση της εργασίας των επαγγελματιών δικηγόρων, δικαστών, υπαλλήλων κ.λπ., ούτε φυσικά η διευκόλυνση της πρόσβασης των πολιτών στα δικαστήρια και τις υπηρεσίες τους.
Μοναδικό κριτήριο υπήρξε η προσαρμογή του δικαστικού χάρτη στις απαιτήσεις των δανειστών ώστε να εκταμιευθούν ορισμένοι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης, οι οποίοι θα διατεθούν (άγνωστο πως και με ποια κριτήρια) για την υλοποίηση του σχεδίου αυτού.
Μία ορθολογική, μακροπρόθεσμη και δημοκρατική αναμόρφωση του δικαστικού χάρτη θα προϋπέθετε διάλογο και ανταλλαγή απόψεων αρκετών μηνών, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων (δικαστών, υπαλλήλων, δικηγόρων).
Αντίθετα, και σε αυτό το ζήτημα η κυβέρνηση αποφάσισε και διέταξε. Όχι μόνο δεν άνοιξε διάλογο με τους παράγοντες της απονομής δικαιοσύνης, αλλά ούτε καν δέχθηκε οποιαδήποτε από τις παρατηρήσεις της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων στο σχέδιό της. Ο υπουργός δικαιοσύνης έχει προχωρήσει σε σειρά μειζόνων μεταρρυθμίσεων χωρίς διαβούλευση και αγνοώντας επιδεικτικά τους εκπροσώπους του κλάδου μας.
Σήμερα, δε, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου επί της ουσίας μεταθέτει το βάρος και την ευθύνη για την επίλυση των όποιων προβλημάτων προκύψουν από την εφαρμογή του νέου χάρτη προς το Δικηγορικό Σύλλογο και τις διοικήσεις των δικαστηρίων.
Προβλήματα που ούτε τα είχαμε, ούτε τα θέλαμε ούτε και τα δημιουργήσαμε. Το Υπουργείο, από την άλλη πλευρά, σήμερα, λίγες μόλις μέρες πριν την έναρξη του νέου χάρτη, δεν έχει ψηφίσει καν τις αναγκαίες τροποποιήσεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, λ.χ. για την κατάργηση των Ειρηνοδικείων, τις καθ’ ύλη αρμοδιότητες, την κατάθεση εφέσεων κατά αποφάσεων Ειρηνοδικείων κ.ά., ούτε έχει επανεκδώσει νέο Πίνακα για τα προσαρμοσμένα γραμμάτια προείσπραξης.
Και αυτά χωρίς να γίνει αναφορά στις απολύτως ανύπαρκτες υποδομές για να στηριχτεί η νέα διάρθρωση των δικαστηρίων της Αττικής.
Όπως έχουμε επισημάνει, ωστόσο, και ο Δικηγορικός Σύλλογος της Αθήνας και η Ολομέλεια, παρότι ανέδειξαν το ζήτημα του ανορθολογισμού του νέου δικαστικού χάρτη, δεν ανέπτυξαν επαρκή δραστηριότητα για την αποτροπή ψήφισης του νομοσχεδίου, ενώ ήταν σαφές εξ αρχής ότι ο Υπουργός επρόκειτο να φέρει κάτι εντελώς πρόχειρο, κακογραμμένο και ανεπαρκές. Αντίθετα επέλεξαν να του δώσουν και βήμα λόγου σε προηγούμενες συνεδριάσεις της Ολομέλειας.
Από την πλευρά μας, δεν υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία ότι η τρέχουσα (όπως και άλλες πριν από αυτή) ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, σε αγαστή συνεργασία με τη θεσμική ηγεσία του Α.Π., από την πρώτη στιγμή έχει στο στόχαστρό της τον δικηγορικό κλάδο χωρίς να κάνει απολύτως καμία υποχώρηση. Παράλληλα, βασικός άξονας των πρακτικών της είναι ο λαϊκισμός, η κορύφωση του αυταρχισμού και η ανεπάρκεια και προχειρότητα των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων. Οι άξονες αυτοί συνοδεύονται από την πλήρη απαξίωση των δικηγόρων ως αναγκαίων θεσμικών και ουσιαστικών συμμετόχων στις νομικές μεταρρυθμίσεις. Κάθε προτεινόμενο νομοσχέδιο, είτε είναι μεταρρύθμιση του δικαστικού χάρτη, είτε των ποινικών κωδίκων, είτε των δικονομιών έχει γραφτεί σε κλειστά γραφεία, χωρίς διαβούλευση, χωρίς συμμετοχή, χωρίς μακροπρόθεσμη προοπτική, μακριά από τη δικαστηριακή πραγματικότητα. Και έχει ψηφιστεί, παρότι σε όλες τις περιπτώσεις ο κλάδος μας έχει αντιδράσει.
Από αυτά καθίσταται εμφανές ότι η συνδικαλιστική στρατηγική των ηγεσιών των Δικηγορικών Συλλόγων, οι αλα-καρτ συνομιλίες/διαφωνίες με τον Υπουργό, έχει αναπόδραστα ηττηθεί. Έχουν περάσει τα πάντα, ενώ το μόνο για το οποίο μπορούν να επιχαίρουν οι Δικηγορικοί Σύλλογοι είναι ότι έχουν με σχετική επιτυχία μαζέψει τα ασυμμάζευτα της προχειρότητας του Υπουργείου.
Στρατηγικός άξονας του δικηγορικού κλάδου σήμερα οφείλει δίχως άλλο να είναι το μέτωπο απέναντι στον αυταρχισμό, όπως αυτός εμφανίζεται: είτε ως «μεταρρυθμιστική» μανία των δικονομιών και του ουσιαστικού δικαίου, είτε ως έξαρση της αστυνομοκρατίας, είτε ως πλήρης εξόντωση φορολογικά και εισφοροδοτικά της πλειοψηφίας των μαχόμενων κα μισθωτών δικηγόρων.
Πέραν αυτών, όμως, μείζον πρόβλημα της ηγεσίας του ΔΣΑ είναι ότι ακόμη και για αυτό το θέμα, του δικαστικού χάρτη, αρνείται πεισματικά να διεξαχθεί Γενική Συνέλευση των συναδέλφων. Αρνείται να δώσει στο σώμα μας τη δύναμη που αυτό έχει να προκαλέσει το μέγιστο αποτέλεσμα και πολιτική πίεση.
Από πλευράς Εναλλακτικής Παρέμβασης επιμένουμε ότι είναι απολύτως αναγκαίο να διεξαχθεί Γενική Συνέλευση των δικηγόρων της Αθήνας. Υπάρχουν πολλά και μεγάλα ζητήματα και πέραν του δικαστικού χάρτη, όπως είναι η εφαρμογή των νέου ποινικού κώδικα και η επικείμενη τροποποίηση του Κώδικα δικηγόρων. Πρέπει επιτέλους να δοθεί φωνή στο σώμα και μέσα από την δημοκρατική διαδικασία της Γενικής Συνέλευσης να χαρακτεί μία συνεκτική στρατηγική για τις διεκδικήσεις του σώματος.
Συμμετέχουμε στην αποχή της Δευτέρας 16.9 και καλούμε κάθε συνάδελφο/ισσα στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας που θα διεξαχθεί την ίδια μέρα στις 9.30 στο προαύλιο του (πρώην) Ειρηνοδικείου Αθήνας.
Ευγενία Κουνιάκη
Γιώργος Βλάχος
