Δημοσιοποιούμε την από 4/2/2022 επιστολή που απέστειλαν οι σύμβουλοι της “Εναλλακτικης Παρέμβασης – Δικηγορικής Ανατροπής” Θανάσης Καμπαγιάννης και Δημήτρης Σαραφιανός στο ΔΣ του ΔΣΑ για το φλέγον ζήτημα του ασφαλιστικού.
Για το ασφαλιστικό ζήτημα, τις εισφορές, το ΚΕΑΟ και τη διάλυση του Ταμείου μας – Επιστολή των συμβούλων της Εναλλακτικής στο ΔΣ του ΔΣΑ 4/2/2022)
Τα προβλήματα που προκύπτουν όσον αφορά το ζήτημα της ασφάλισης είναι πολλά και σωρευμένα. Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΔΣΑ δεν πρέπει να τα συζητάει αποσπασματικά, ούτε να εξαρτά τις δράσεις του από την έξαρση κάποιου προβλήματος ή τη λήξη κάποιας προθεσμίας. Χρειαζόμαστε μια συνολική τοποθέτηση και έναν σχεδιασμό επίλυσης των προβλημάτων που δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη μαζική κινητοποίηση.
Ξεδιαλέγουμε ως πλέον κρίσιμα τα εξής ζητήματα:
1. Ο βραχνάς των μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών
Μείζον ζήτημα είναι αυτό της πληρωμής των ασφαλιστικών εισφορών, ιδίως για τους δικηγόρους που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα και που το κονδύλι των εισφορών αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο δυσβάστακτα κονδύλια του μηνιαίου προϋπολογισμού.
Τα χρόνια της βαθιάς κρίσης, μετά το 2010, χιλιάδες συναδελφισσες και συνάδελφοι βρεθήκανε καταχρεωμένοι, ιδίως όταν τέθηκε σε εφαρμογή και η αναγκαστική ένταξη σε ανώτερη κλάση με την πάροδο του χρόνου.
Το 2016, με τον νόμο Κατρούγκαλου, η τότε κυβέρνηση πέταξε στους οικονομικά πιο αδύναμους συναδέλφους το τυράκι των χαμηλότερων εισφορών. Έτσι, με την προσωρινή παύση πληρωμής της επικουρικης ασφάλισης (τα έτη 2017-2018, που τα πληρώσαμε στη συνέχεια με δόσεις) και με τη μείωση της εισφοράς για τους φτωχότερους συναδέλφους, η μηνιαία εισφορά πήγε στα 167 ευρώ. Αυτό βέβαια ήταν το τυράκι, με αντάλλαγμα την καταρράκωση του ύψους της σύνταξης που θα λάβει ο ασφαλισμένος στο τέλος του επαγγελματικού του βίου (εκτιμάται σε 700 ευρώ μικτά εθνική και κύρια σύνταξη). Ωστόσο, η μείωση αυτή κατέστησε εφικτή την επανέναρξη πληρωμής των ασφαλιστικών εισφορών για πολλές και πολλούς δικηγόρους χαμηλών εισοδημάτων.
Από τότε μεσολάβησαν:
α) η αύξηση της κατώτατης ασφαλιστικής εισφοράς λόγω σύνδεσής της με τον κατώτατο μισθό (από 167 ευρώ σε 185 ευρώ),
β) η έναρξη πληρωμής της επικουρικής ασφάλισης (+68 ευρώ) και ο καταλογισμός των δόσεων του 2017-2018 (+43 ευρώ),
γ) η αύξηση της κατώτατης εισφοράς με τον νόμο Βρούτση (από 185 σε 220 ευρώ),
δ) η ενιαιοποίηση των ειδοποιητηρίων (όχι μόνο κύριας ασφάλισης και υγείας, αλλά και επικουρικής , κοκ) και τελευταίο και σημαντικότερο από τα τέλη 2021
ε) η οριστικοποίηση των δόσεων για τα οφειλόμενα των προηγούμενων ετών με τον ν. 4611/2019 (120 δόσεις) η οποία δεν έλαβε παράταση όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια. Έτσι, πλέον στις τρέχουσες εισφορές (το ειδοποιητήριο της κατώτατης κλίμακας έχει διαμορφωθεί στα 288 ευρώ) προστέθηκαν ρυθμίσεις δόσεων 150 ευρώ (μινιμουμ!), καθώς το κάθε ταμείο (ΤΑΝ, ΤΕΑΔ, ΤΥΔΑ) προβλέπει μίνιμουμ δόση 50 ευρώ ανεξαρτήτως ύψους οφειλόμενων εισφορων.
Με δεδομένο ότι οι οι οφειλές στο ΤΑΝ είναι παγίως μεγαλύτερες, ένας δικηγόρος που επιλέγει την κατώτατη (την 1η) κλίμακα και έχει ρυθμίσει τις οφειλές του (ο αριθμός των δικηγόρων που είχαν οφειλές υπολογίζονταν σε περίπου 13 χιλιάδες) πρέπει να πληρώνει κάθε μήνα 450 με 500 ευρώ μόνο για τις ασφαλιστικές του εισφορές.
Στο υπέρογκο αυτό ποσό πρέπει κανείς να λάβει υπόψιν του τα εξής:
α. Το ύψος των συντάξιμων αποδοχών που θα λάβει στο τέλος του επαγγελματικού του βίου. Υπολογίζεται ότι μια στοιχειωδώς αξιοπρεπής σύνταξη (περί τα 1000 ευρώ) αποδίδεται όταν ο ασφαλισμένος εντάσσεται στην 3η κλάση και άνω.
β. Η σύνδεση της πληρωμής των τρεχουσών εισφορών με την διατήρηση της ρύθμισης. Αν οι τρέχουσες εισφορές δεν πληρωθούν και βεβαιωθούν στο ΚΕΑΟ, τότε χάνεται η ρύθμιση των 120 δόσεων και το σύνολο των ρυθμισμένων οφειλών αναβιώνει.
γ. Η ύπαρξη ενιαίου ειδοποιητηρίου σημαίνει ότι οι παροχές υγείας συνδέονται με την πληρωμή του συνόλου των εισφορών (θυμόμαστε παλιότερα πόσοι από εμας, μη έχοντας το συνολικό ποσο, πληρώναμε το μέρος των εισφορών του Ταμείου Υγείας για να είμαστε υγειονομικά καλυμμένοι).
Με δεδομένα αυτά, τους επόμενους μήνες χιλιάδες συναδέλφισσες και συνάδελφοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια νέα αδυναμία πληρωμής των εισφορών τους, δημιουργώντας ένα νέο πρόβλημα χρέους και χάνοντας τόσο τη ρύθμιση των οφειλών τους όσο και την υγειονομική τους κάλυψη.
Και να πούμε βέβαια εδώ ότι όσοι/ες δεν μπόρεσαν να κάνουν την ρύθμιση των 120 δόσεων, ή όσοι την έχασαν ή θα τη χάσουν, ή δημιουργήθηκαν οφειλές μετά από αυτήν, πλέον δεν μπορούν να κάνουν ανάλογη ρύθμιση, αλλά πρέπει ή να ρυθμίσουν με την πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων πληρώνοντας όλες τις προσαυξήσεις, ή να ενταχθούν στην πλατφόρμα των (έως) 240 δόσεων του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης (Ν. 4738/20), όπου όμως α) πρέπει να ενταχθούν στην ρύθμιση το σύνολο των οφειλών που τυχόν υπάρχουν εκτός από ΕΦΚΑ, σε εφορία και Τράπεζες, β) αν δεν υπάρχουν οφειλές πέραν του ΕΦΚΑ, ή είναι κατά 90% προς τον ΕΦΚΑ, το ΚΕΑΟ δεν δέχεται να ρυθμίσει μονομερώς (και σε παραπέμπει στις 12 δόσεις), γ) ισχύουν οι απαράδεκτες διατάξεις για άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου του οφειλέτη προς όφελος όλων των πιστωτών.
Για τον λόγο αυτό, ο ΔΣΑ θα πρέπει να κινητοποιηθεί ώστε να επιτύχει συγκεκριμένα μέτρα ανακούφισης αυτών των οικονομικά πιο αδύναμων συναδέλφων, ζητώντας:
– την νομοθέτηση μιας νέας, γενναίας ρύθμισης στην οποία θα υπαχθούν όλες οι οφειλές (Ασφαλιστικές και φορολογικές), χωρίς κατώτατη δόση 50 ευρώ ανά ταμείο,
– την αποσύνδεση της διατήρησης της ρύθμισης από την πληρωμή των τρεχουσών εισφορών,
– την εξασφάλιση υγειονομικής κάλυψης για όλους τους ασφαλισμένους/ες την κρίσιμη περίοδο της πανδημίας,
– την εξασφάλιση έκπτωσης για τις νέες και νέους δικηγόρους που μπαίνουν στο επάγγελμα σε δύσκολες συνθήκες και καλούνται να πληρώσουν μηνιαία υποκατώτατη εισφορά ύψους 204 ευρώ τον μήνα (κάτω πενταετίας), χωρίς η έκπτωση να μειώνει το ύψος της σύνταξης που θα λάβουν στο μέλλον.
Με δεδομένη την υπαγωγή μας σε ένα ενιαίο ταμείο με όλους τους υπόλοιπους εργαζόμενους, ο ΔΣΑ θα πρέπει να πρωτοστατήσει σε ένα γενικότερο μέτωπο με εργατικά σωματεία, ενώσεις και άλλους φορείς, που να διεκδικήσει την αύξηση της χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος, την κατάργηση των νόμων ιδιωτικοποίησης του ασφαλιστικού συστήματος (βλ. ιδιωτικοποίηση της επικουρικής για τους νέους ασφαλισμένους από 1/1/2022 με τον ν. Τσακλόγλου) και την εκ νέου νομοθέτηση πόρων του ασφαλιστικού συστήματος (υποχρεωτικές παραστάσεις σε μεγάλες ιδιωτικές συμβάσεις, συμβόλαια, κλπ).
2. Η ασφάλιση των “συνεργατών” δικηγόρων
Με την Υπουργική Απόφαση με αριθμό Δ.15/Γ’/οικ. 96195 «Διαδικασία αντιρρήσεων και τρόπος έκδοσης σχετικών αποφάσεων, στις περιπτώσεις αμφισβήτησης της υπαγωγής ασφαλισμένου στην ρύθμιση της παρ. 9 του άρθρου 39 του ν. 4387/ 2016», (ΦΕΚ Β΄/6013/2021), ορίζεται ότι το πεδίο εφαρμογής της καταλαμβάνει και το δικηγόρο, ο οποίος συμβάλλεται με δικηγόρο ή δικηγορική εταιρεία (τελευταίο εδάφιο παρ.1 άρθρου 1 της ΥΑ).
Η έκδοση της ΥΑ, ενόψει της αναμενόμενης απόφασης του ΣτΕ 13/2022, διορθώνει τη ντροπιαστική εξαίρεση των δικηγόρων από τη ρύθμιση της παρ. 9 του άρθρου 39 του ν. 4387/ 2016 για την καταβολή των 2/3 των ασφαλιστικών εισφορών από τον εργοδότη και αποτελεί μια εξέλιξη στο δρόμο για την ικανοποίηση των αυτονόητων δικαιωμάτων χιλιάδων συναδέλφων που εργάζονται ως συνεργάτες σε ένα γκρίζο καθεστώς, εσκεμμένα αρρύθμιστο, ώστε να επωμίζονται τα αρνητικά τόσο του συνεργάτη, όσο και του ανεξάρτητου επαγγελματία.
Ωστόσο, η «ελευθερία της αγοράς» στην απασχόληση των συναδέλφων ως μισθωτών έχει τον πραγματικό, και όχι θεωρητικό, κίνδυνο της μαζικής καταστρατήγησης της πρόβλεψης μέσα από την εκβιαστική «αναπροσαρμογή» της αμοιβής των συνεργατών προς τα κάτω με σκοπό την μετακύλιση στον συνεργάτη του ποσού ασφαλιστικών εισφορών με το οποίο θα επιβαρύνεται ο εργοδότης. Απαιτείται συνεπώς παράλληλη ικανοποίηση του πάγιου αιτήματος για καθιέρωση κατώτατης αμοιβής για συνεργάτες δικηγόρους, ενώ ο ΔΣΑ οφείλει να θεσπίσει διαδικασίες ελέγχου και αποτροπής αυθαιρεσιών. Συμπερασματικά, το πρόβλημα της καταβολής εργοδοτικών εισφορών των «συνεργατών δικηγόρων» πρέπει αφενός να λυθεί ρητά νομοθετικά (με θετικό και όχι διά της αναλογικής εφαρμογής τρόπο) και αφετέρου με την πραγματική βούληση των Δικηγορικών Συλλόγων για την επίβλεψη της εφαρμογής της.
Η ασφάλιση των συναδέλφων που εργάζονται ως «συνεργάτες» δεν είναι ένα ζήτημα που μπορεί ή πρέπει να αφεθεί στην ατομική διαπραγμάτευση, στις αντιρρήσεις στον ΕΦΚΑ και τις αγωγές για αναδρομικά. Είναι πολύ σοβαρότερο και απαιτεί τη δύναμη της μαζικής, συλλογικής διεκδίκησης για την κατοχύρωση έστω και αυτής της ατελούς προβληματικής διάταξης των αρ.38, 39 του ν.4387/2021. Είναι χρέος των Δικηγορικών Συλλόγων να περιφρουρήσουν την υλοποίηση αυτής της απόφασης με τρόπους που από πλευράς μας έχουμε περιγράψει και είμαστε πρόθυμοι να συνδιαμορφώσουμε.
Στα πλαίσια αυτά πρέπει αφενός μεν να κατοχυρωθεί ρητά ότι η υποχρέωση ασφάλισης και καταβολής εργοδοτικών εισφορών στα 2/3 της αμοιβής καταλαμβάνει τους δικηγόρους που συμβάλλονται με δικηγόρο ή δικηγορική εταιρεία ανεξαρτήτως έγγραφης συμβάσεως και ανεξαρτήτως έναρξης επαγγέλματος στην οικεία ΔΟΥ (οπότε θα αμοίβονται και θα ασφαλίζονται με μισθοδοτική κατάσταση), αφετέρου δε να επεκταθεί κατ’ ανάλογη εφαρμογή της περίπτωσης στ’ της παραγράφου 2 του άρθρου 12 του Ν.4172/2013 (Κ.Φ.Ε.) σε όσους παρέχουν υπηρεσίες σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δεν υπερβαίνουν τα τρία (3), ή, εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτόν, όταν ποσοστό 75% του ακαθάριστου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα προέρχεται από ένα (1) από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που λαμβάνουν τις εν λόγω υπηρεσίες.
3. Το σκάνδαλο με το ΚΕΑΟ
Το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (Κ.Ε.Α.Ο.), ήδη από την ίδρυσή του με το άρθρο 101 του Ν. 4172/2013, ήταν προορισμένο να μετατρέψει την κοινωνική ασφάλιση από θεμελιώδες δικαίωμα σε δαμόκλειο σπάθη πάνω από τα κεφάλια των ασφαλισμένων. Η μνημονιακή κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, κατ’ επιταγή της τρόικας, προέβλεψε τη διαβίβαση στο ΚΕΑΟ των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών άνω των 5.000 € για είσπραξη και λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης. Από τότε, τα πράγματα χειροτερεύουν διαρκώς. Σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του ΚΕΑΟ το καλοκαίρι του 2017, το 69,5% των οφειλετών όφειλαν κάτω από 15.000 € ο καθένας και συνολικά μόλις το 10,91% του συνολικού χρέους που είχε συσσωρευτεί στο ΚΕΑΟ. Από την άλλη πλευρά, 1.671 μεγαλοοφειλέτες είχαν χρέη άνω του 1 εκατ. ευρώ ο καθένας, όμως οι οφειλές τους θεωρήθηκαν “ανεπίδεκτες είσπραξης”.
Τη στιγμή που μιλάμε, η διαβίβαση οφειλών στο ΚΕΑΟ γίνεται μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, ακόμα και πέντε ημερών (!) και μπορεί να αφορά μικροποσά ακόμα και λίγων λεπτών του Ευρώ. Έτσι, ενώ η διαδικασία επικοινωνίας με τον e-ΕΦΚΑ και το ΚΕΑΟ αποτελεί ένα γραφειοκρατικό Γολγοθά για κάθε ασφαλισμένο, το μόνο πράγμα που λειτουργεί ρολόι στο ΚΕΑΟ είναι η έκδοση ΠΒΟ (πράξεων βεβαίωσης οφειλών) από τον πρώτο και η μεταβίβασή του στο δεύτερο. Και σαν να μην έφτανε αυτό, η βεβαίωση αφορά ανεκκαθάριστες οφειλές από τις οποίες δηλαδή δεν έχουν αφαιρεθεί από τον ΕΦΚΑ κρατήσεις που έχουν ήδη γίνει! Από το Νοέμβριο χιλιάδες ασφαλισμένοι συνάδελφοι βλέπουν στην ηλεκτρονική μερίδα του e-ΕΦΚΑ ότι έχουν εκδοθεί Πράξεις Βεβαίωσης Οφειλής (ΠΒΟ) με οφειλές ειδοποιητηρίων 2020-2021, που θεωρητικά μπορούσαν να ρυθμιστούν με τις 36 και 72 δόσεις, σε πολλές περιπτώσεις ύψους ακόμα και λίγων λεπτών!
4. Η διάλυση των υπηρεσιών του ταμείου μας και των ταμείων γενικά
Ειναι καθημερινότητα για όλες τις συναδέλφισσες και τους συναδέλφους πως η επικοινωνία μας με το Ταμείο μας είναι πλέον ανύπαρκτη. Οι πόρτες είναι πλέον κλειστές και η εξυπηρέτηση αδύνατη. Ο λόγος πίσω από αυτή την κατάσταση δεν είναι μόνο τα μέτρα για τον Covid-19 που σίγουρα χειροτέρευσαν την κατάσταση. Όπως μας ενημέρωσε ο σ. Κουτσόλαμπρος: “Με τα άρθρα 95 και 96 του ν.4876/2021 καταργήθηκαν οι Υπηρεσίες που εξυπηρετούσαν δικηγόρους, μηχανικούς και υγειονομικούς και ειδικότερα για μας οι Διευθύνσεις Ασφάλισης και Παροχών ΤΑΝ καθώς και το αρμόδιο ΤΥΔΑ (και φυσικά ΤΥΔΕ, ΤΥΔΠ, ΤΥΔΘ) και οι αρμοδιότητες τους εντάχθηκαν σε ένα Τμήμα Ασφαλιστικού Βίου Νομικών υπό τη Δ Δ/νση Απονομών Συντάξεων του e-ΕΦΚΑ. Εμβληματικοί υπάλληλοι όπως η Διευθύντρια Ασφάλισης ΤΑΝ κ. Στάμου, οι κ.κ.Μιχαλάκη, Κούκη και Πρινιωτάκη από το ΤΥΔΑ μετακινήθηκαν ενώ τα αρχεία μας παραμένουν σε κτίρια που δεν συντηρούνται και διαλύονται καθημερινά. Το ΤΑΝ εκκενώθηκε από υπαλλήλους μας, ενώ έχει διαρρηχθεί και βανδαλιστεί κατ’επανάληψη από αγνώστους και κανείς δεν λαμβάνει μέτρα διαφύλαξη του αρχείου και της δημόσιας περιουσίας. Το ίδιο συμβαίνει και στο ΤΥΔΑ, το οποίο λειτουργεί χάρη στη φιλότιμη προσπάθεια των συναδέλφων που ο ΔΣΑ διαθέτει”.
Η κυβέρνηση, αντί να στελεχώσει τις δημόσιες υπηρεσίες, προχωράει ακόμα παραπέρα στην αποδιάρθρωσή τους, με σκοπό να ανοίξει τον δρόμο της ιδιωτικοποίησης. Είναι ζήτημα τόσο αρχής όσο και συμφέροντος για τα μέλη μας, να μην γίνουμε συμμέτοχοι σε αυτή τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης αποδεχόμενοι να υποκαταστήσουμε ως δικηγόροι το δημόσιο έργο της απονομής των συντάξεων, όπως δυστυχώς το έπραξε η παρούσα διοίκηση του ΔΣΑ.
Με δεδομένα όλα αυτά τα ανοιχτά μέτωπα, προτείνουμε τη συζήτηση του ασφαλιστικού σε όλες του τις εκφάνσεις σε αυτοτελή συνεδρίαση του ΔΣ του ΔΣΑ, την εκπόνηση εισήγησης με όλα τα απαραίτητα στοιχεία (Μητρώο ΔΣΑ, ταμεία, κλπ) και την δημιουργία διαρκούς επιτροπής αγώνα για το ασφαλιστικό μέχρι την επίλυση όλων των ζητημάτων πρός όφελος των συμφερόντων των μελών μας.
Θανάσης Καμπαγιάννης, Δημήτρης Σαραφιανός, σύμβουλοι ΔΣ ΔΣΑ με την “Εναλλακτική Παρέμβαση – Δικηγορική Ανατροπή”.
Θυμίζουμε τις εκπεφρασμένες συλλογικές θέσεις της Εναλλακτικής Παρέμβασης – Δικηγορικής Ανατροπής:
– Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για όσες/ους πληρώνουν την κατώτατη ασφαλιστική εισφορά με ταυτόχρονη αύξηση του ποσοστού αναπλήρωσης, ώστε η μείωση των εισφορών να μην οδηγήσει σε μειωμένη σύνταξη.
– Εισφορές σύμφωνα με κλάσεις με βάση το εισόδημα, με κλιμακωτή αύξηση άνω των 20.000 ευρώ και με χρηματοδότηση αξιοπρεπών συντάξεων κοινών για όλους. Μειωμένη ασφαλιστική εισφορά για τα πρώτα 7 έτη της δικηγορίας.
– Όχι στο κεφαλαιοποιητικό ασφαλιστικό σύστημα, το γνήσιο ή τις παραλλαγές του. Όχι σε ατομικούς κουμπαράδες και ατομικούς υπολογισμούς εισφορών και παροχών.
– Επιστροφή των πόρων που εκλάπησαν από τα ταμεία και χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος από τον κρατικό προϋπολογισμό. Κατάργηση των αντιασφαλιστικών νόμων.
– Ρύθμιση και σεισάχθεια χρεών που δημιουργήθηκαν στα χρόνια της κρίσης, χωρίς εξοντωτικούς όρους απώλειας των σχετικών ρυθμίσεων.
– Ενιαία και δημόσια υγεία και περίθαλψη για όλους τους συναδέλφους άνευ προϋποθέσεων καταβολής εισφορών.
– Συμπόρευση με το συνδικαλιστικό κίνημα των μισθωτών εργαζόμενων (με τους οποίους μοιραζόμαστε πλέον κοινά ταμεία) και αποκατάσταση προστατευτικών δικλείδων της εργατικής νομοθεσίας με στόχο την χρηματοδότηση του συστήματος από τους εργοδότες.
